10 kelimeyle sağlıklı yaşlanın

Günümüzde hayat süresinin uzamasıyla sağlıklı yaşlanmak, ileri yaşta kimseye bağımlı olmamak, fiziksel ve ruhsal açıdan güçlü hissetmek kuşkusuz fazla daha artı yük taşıyor. 65 yaş ve üzeri yaşlılık sınırı olarak nitelendirilirken, ortalama hayat süresinin 75’e yükselmesi ve 85 yaş üzerindeki nüfusun en süratle gelişen dilimi oluşturması, kaliteli yaşamın önemini fazla açık şekilde ortaya koyuyor. Acıbadem Kadıköy Hastanesi Geriatri Uzmanı Doç. Dr. Berrin Karadağ, “Araştırıcılar bugün dahi insan organizmasının 120 yıl yaşama potansiyeline sahip olduğunu söyleyebilmektedirler. Bu potansiyelin gerçeğe dönüşmesi ve yaşlanmanın önüne geçilmesi için erken yaşlardan itibaren bir takım önemli noktalara uyarı edilmeli ve önlemler alınmalıdır. Katiyen unutulmaması gereken nokta; yaşama yıllar katmak yok, yıllara hayat katmaktır” dedi.

Doç. Dr. Berrin Karadağ, dinç yaşlanmanın, kişinin kalıtımsal yapısıyla ilgili olduğu kadar yaşam tarzı ve beslenmeyle de çok yakından ilgili olduğunu, sağlıklı yaş edinmek için ‘anahtar’ kelimelere dikkat etmek gerektiğini vurguladı.

Hareket

Yaşınıza uygun somut aktiviteyi her yaşta yapmanız fazla önemli. Unutmayın oysa atalarımızın dediği gibi “işleyen demir ışıldar”. Bu da bedeniniz için çalışma yapın anlamına geliyor. Egzersizin ne olacağını yaşınıza ve kapasitenize göre ayarlayın. En kolay olarak, her gün ahenkli yürüyüş yapabilirsiniz. Her gün yapamıyorsanız da haftada minimum üç gün yarım saatlik tempolu yürüyüş defalarca yardımcı. Temponuzu yürek ve akciğer kapasitenize tarafından ayarlayabilirsiniz.

Beslenme

Beslenmemize tartı verin. Sağlığınızı ilaçlardan yok de başta besinlerden sağlayın. Gerekli durumlarda doktor önerisiyle emrindeki fakat ilaçlarınızı kullanın ama ilaca muhtaç olmamanın bir yolunun içten ve yeterli beslenme yani ne eksik ne artı, tam ihtiyacınız olan dek besin olduğunu unutmayın. Fazla kilodan kaçının, obezite yaşlanmayı da hızlandıran önemli bir risk.

Su

Kolay gibi görünen ve sıklıkla ihmalkârlık edilen su içme alışkanlığı, sağlıklı yaşlanmanın olmazsa olmazlarından. Jurnal su ve akıcı tüketimi keza sindirimin uyumlu olması hem de fizyolojik hatta ruhsal sağlığımız açısından fazla kayda değer. İnsan vücudundaki birçok biyokimyasal tepkime su ile gerçekleşiyor. Böbreklerimiz bir duş başlığı gibi! Eksik su alırsak tıkanıyor, yeterli su tüketimi ile açılıyor. Bunu hiç unutmayın ve mutlaka günde 8 su bardağı su için. Yaşlanma ile cisim susuzluğunu hissedemediğinden, başta böbrek fonksiyonları olmak üzere, böylece fazla organı bozabiliyor.

İletişim

Özellikle yaşlanma döneminde sosyal iletişimin canlı tutulması kişilerin en çok zorlandığı konulardan biri. Ama yalnızlık ihtiyarlık dönemindeki en büyük tehlikelerin başında geliyor. Çevrenizde yakın dostlarınızın ve yakınlarınızın olması bunalım için, zorluklarınız ve kayıplarınız için en büyük tampon. Akrabalar, komşular, arkadaşlar mutlu ve sağlıklı bir yaşam için vazgeçilmezlerden. Hatta mümkünse torunlar ve gençlerle birlikte edinmek, hem zihinsel hem ruhsal yönde kişiyi sağlıklı tutmakta son derece manâlı. Ayrıca gençler de, yaşlılardaki deneyim ve anılardan ders almalı.

Aşı

Doç. Dr. Berrin Karadağ, “Nasıl fakat bebeklerimizi korkmadan aşı programına alıyorsak, ilerleyen yaşımızda hastalıklara yakalanma riskini en aza indirmek için gerekli aşılardan korkmamak ve uyumlu olarak doktorumuzla bu konuda konuşmak ihmal edilmemesi gereken bir konudur. Her sene grip aşısı ve 65 yaşın üzerinde yalnızca bir defa uygulanan zatürre ve zona aşısı yaptırılmalıdır. Oysa mutlaka hekim kontrolü ve önerisi gereklidir” biçiminde konuştu.

Hobi

Hobinin ve üretkenliğin gücünü küçümsemeyin. Mutlaka yeni bir hobi edinerek dinç kalın. Yeni şeyler öğrenin, üretin. Bu şekilde beyin egzersizi de yapmış olursunuz. Bilhassa egzersiz hayatınız bitmişse koroya katılma, fotoğraf, satranç, biçki dikiş kurslarına gitmek, sizi kuvvetli tutar. Hayattan kopmamanız, sosyal ortamlarda kendi yaşıtlarınızla, size kendinizi iyi hissettiren arkadaşlarınızla zaman geçirmeniz fazla önemli.

Uyku

Uyku düzeni ve kalitesi sanıldığından çok daha önemli. O nedenle vücudunuzun dinlenmesi ve tekrardan enerji toplaması için uykusuz kalmayın. İlerleyen yaşla birlikte uyku süresi ve kalitesinde azalma olabiliyor fakat bunu değiştirmenin birçok yolu var. Mümkünse uyku ilaçlarına başvurmadan, birtakım doğal yollarla bu işi başarmaya çalışın. Bunun ilk yolu da, kafanızı boşaltmış olarak yatağa girmek.

Ritüel

Geceleri salgılanan melatonin hormonu uykuyu sağlarken, ışıklandırmanın artı olması melatonin üretimini baskılıyor. bu nedenle yatmadan bir saat önce TV ve bilgisayarı kapatın. Odanızdaki ışıklandırmayı en az seviyeye indirin. Yatma saatinde ılık bir duş almak, hafif bir müzik dinlemek gibi kendinize özel ritüeller edinin.

Kontrol

Afiyet kontrollerinizi uyumlu yaptırın. Bunun için doktorunuza yalnızca hasta olduğunuzda değil, uyumlu olarak sağlıklı iken de gitmeyi ihmal etmeyin ve bu nedenle hep hastalıktan önce davranabilin. Hedef hasta iken tedavi olmadan önce, hastalığı durdurmak olmalı. Bilhassa yaşlılıkla birlikte fazla daha fazla ihmal edilebilen ağız ve diş bakımı son derece kayda değer. Ağızda başlayan hastalıklar, bütün vücudumuzu etkileyebiliyor. Bu yüzden diş hastalıkları konusunda dikkatli davranın, dişlerinizi her gün fırçalayın. Unutmayın, ceset bir tüm ve diş hastalıklarından korunmak için ahenkli diş muayenesinden aşmak önemli.

Kaçının

Yaşlanmanın önüne geçmek, sağlıklı yaşlanmak için son derece önemli unsurlardan biri; sigara ve içki gibi zehirli maddelerden uzak kalmak. Anlık keyifler, vücutta daimi zararlara yol açabiliyor ve yaşlanmayı hızlandırabiliyor.

Kanmayın

Doç. Dr. Karadağ, ”Moda olan veya komşunuza, arkadaşınıza iyi gelen hap illa ancak size de iyi gelecek diye, hiç acele ile ve doktorunuza danışmadan kullanmayın. Bilhassa baki sağlık durumu ve gençlik vadeden böylece çok maddenin fazla kullanımı vücutta bir takım dengeleri, karaciğer, böbrek ve kalbi negatif etkileyebilir. İlaç kullanımı zorunlu durumlarda reddedilmemeli, fakat boş yere de artı ilaç kullanımından sakınılmalıdır” dedi.