Uyku apnesi depresyona niçin olabilir

Uyku apnesi, günlük yaşamı epeyce olumsuz etkikeyen ve çoğu hastalığa niçin olabilen bir problemdir. Özellikle orta ve şiddetli apne, depresyonda en fazla görülen belirtiler arasındadır.

Uyku apnesinin, kalp hastalığından reflüye, cinsel fonksiyon bozukluğundan beyin kanamasına çoğu hastalığa niçin olabileceğini bildiren Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahi Uzmanı Op.Dr. Bahadır Baykal, uyku apnesine tabi çoğalan vefat oranının tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de hızla arttığını ifade etti.

Uyku apnesi nedir

Uykuda nefes kesilmesi olarak tanım edilebilir, solunum ani olarak durur ve bir vakit öyle kalır. Sonra büyük bir eforla tekrar nefes alma çabasına girer birey. Bu koşul uykuda öyle sık tekrarlanır oysa; kişinin uykusu sürekli bölündüğünden ertesi gün bitap kalkar. Yani huzursuz bir uyku durumu var böylece mi? Başta şunun altını çizelim; iyi bir gece uykusu bir lüks yok, zorunluluktur. Keşke uyku apnesi yalnızca tedirgin bir uyku durumu olsa, fakat yapılan çalışmalar, bu hastalığın hayatı korkutma eden bir duruma geldiğini göstermektedir.

Gece nefes alamayan hastada oksijen düzeyi düşerken karbondioksid düzeyi yükselir, beyin adrenalin salgılar ve zamanla tansiyon yükselir, Kalp de bu durumdan etkilenir ve ritm bozukluğu gelişebilir, bir müddet sonra yürek yetersizliği gelişir. Akciğer genişlemesi ardından meydana gelen reflü de günlük hayatta sık karşılaştığımız bir sorun. Dengesiz hormon salgılanması beyin kanamasına, damar tıkanıklığına yol açabilir. Felç ve kalp krizi riski artar.

Uyku apnesinin belirtileri

Bu kişiler uyku bölünmesi yaşadığından bitkin uyanırlar. Gün içinde buldukları her lahza uyuklamak isterler,bilhassa iş uygun ve direksiyon başında uyumamak için çaba veriyorsanız hemen uyku apnesi ile ilgilenen bir doktora başvurun. bunun dışında uyarı bozukluğu, bellek yitimi ve konsantrasyon güçlüğü başlamıştır. Özellikle orta ve şiddetli apne varlığında buhran sık görülen bir belirtidir.

Bu koşul trafik kazaları riskini iki katına çıkarır. Yaklaşık 28 milyon uyku apneli kişinin olduğu ABD’de bir takım eyaletlerde tedavi edilmemiş şiddetli apnesi olan şoförlerin trafiğe çıkmaları yasak ve bu konuda ağır müeyyideler getirilmiştir.

Bilhassa erkeklerde cinsel performansı negatif etkiler. Ayrıca testosteron seviyesini düşürüyor hem de uykusuzluktan dolayı kişiyi çelimsiz ve halsiz bırakıyor. Bunların haricen son zamanlarda diabet ve obezite ile uyku apnesi aralarında önemli bir ilişki olduğunun da ortaya çıkarıldığını açıkça belirtmek isterim. Yani her yönüyle hayatı tehdit eden bir hastalık.

Beklenen ömür süresini dörtte bir oranında kısaltan bir hastalık uyku apnesi. Çare edilmeyen şiddetli uyku apnesi hastalarında ise beklenen yaşam süresi 10-15 senedir. Ölüm uyku apnesine yan ortaya çıkan komplikasyonlardan dolayı, yürek krizi, beyin kanaması vb. olmaktadır.

Uyku apnesinin tedavisi

Kişinin uyku testi ardından ortaya çıkan sonuçlarına kadar tedaviyi rehberlik etmek gerekir. Çok ağır olgularda sadece cihaz (CPAP) verebiliyoruz lakin bu cihaza uyum da sandığımız değin basit olmuyor. Hasta her gittiği yere cihazı taşımak zorunda kalıyor, özellikle genç çiftlerde cihazla uyuma alışkanlığı cinsel hayatıda etkileyebiliyor. Bir vakit sonradan çiftler aralarında soğukluğa sebep olabiliyor.

Ayrıntılı muayene yaptığımız hastalarda burun kemiği eğriliği, burun et büyümesi veya bademciklerin iriliği gibi durumlar varsa cihaz verilecek olsa bile öncelikle bu sorunların halledilmesi gerekir. Bilhassa burun kemiği eğriliği aygıt kullanımını zorlaştıran bir nedendir, mutlaka ameliyatla bu sorun giderilmelidir. Bir kısım hastada ise yumuşak damak zevki ve dil köküne yönelik germe-açma cerrahileri ile pasajı genişletmeye çalışıyoruz.

Alkol ve sigara kullanımını uyku apnesinin şiddetini artırır dolayısıyla kullanmamak gerekir, özellikle obez hastalarda kilo verme ciddi avantaj sağlar, son yıllarda somut egzersizle ilgili kayda değer gelişmeler de mevcut

Mesela uyku apnesi tedavisinde epeyce basit bir alternatif boğazımızdaki kasları güçlendirmek için yapılan egzersizlerdir. Havayolu etrafındaki kasları takviye etmek horlama ve uyku apnesinin şiddetini azaltabilir. Konuyla ilgili ABD’de yapılan bir araştırma The American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine dergisinde yayınlandı. Bu çalışma, dilin damağın önünde yerleştirilerek her gün otuz dakika yapılan boğaz ve nefes egzersizinin yüzde 39 oranında horlamayı azalttığını ve apne şiddetini olumlu yönde etkilediğini göstermiştir.