Lavanta yağının faydaları saymakla bitmiyor

Fitoterapi Derneği Başkanı Prof. Dr. Ekrem Sezik, lavanta çiçeğinin faydalarıyla ilgili bilgiler paylaştı. Lavantanın geçmişten günümüze hayatımızdaki yerini anlatan Prof. Dr. Sezik, şunları söyledi:

“Eskiden İstanbul’un az kalsın her semtinde köşe başlarında, roman vatandaşlarımız kendilerine has sesleri ile lavanta çiçeği satardı. Şu Anda bazen İstiklâl Caddesi’nde görülüyor. Alınan lavanta çiçekleri, küçük torbalara konur, çamaşır ve yünlülerin arasına çamaşırlar hoş koksun, yünlülere güve gelmesin diye konurdu. Diğer güzelliklerle beraber bu adet de kayboldu. Lavanta bitkisi, çok takvim, hoş kokulu bir bitki. Yabani olarak yetişir ama artık yaygın bir şekilde tarımı yapılıyor. Bilhassa Akdeniz iklimine sahip ülkelerin denize yakın lakin yüksek kısımlarında yetiştiriliyor. Ülkemizde eksik da olsa, Antalya – Mersin arasındaki yaylalarda yetiştiriliyor.”

Ekrem Sezik, aktar ve yarı dükkanlarda kalitesi belli olmayan aromaterapi yağlarının satılmakta olduğunu belirterek, lavanta yağının eczanelerden alınması gerektiğini söyledi.

Çiçeklerin kimyasal yapısı

Çiçeklerin hoş kokusunu ve etkisini, taşıdığı % 1-3 oranındaki uçucu yağların verdiğini, bunun yanında diğer maddelerin de olduğunu ifade eden Ekrem Sezik, manâlı bilgiler verdi.

Çiçeklerin kullanılışı

Çiçekler, Avrupa İlaç Kurumu göre geleneksel nebati tıbbi ürün olarak kabul edilmiş. Avrupa İlaç Kurumu, ‘bitkinlik ve hafif gerginlik belirtilerini hafifletme ve uykuya asistan olma’ amaçları için değişik lavanta çiçeği preparatlarının özellikle çaylarının kullanılabileceğini kabul etmiş.

Buharlaşan yağ

Lavanta uçucu yağı, bitkinin çiçek durumlarından veya toprak üstü kısmından elde edilir. Buharlaşan yağın şifalı etkilerinden eczacılıkta, hoş kokusundan da kozmetik preparatlarda yararlanılmaktadır. Uçucu yağın yapısında yüksek oranda linalol ve linalil asetik asit tuzu adı verilen maddeler bulunmaktadır.

Uçucu yağın kullanılışı

Prof. Dr. Ekrem Sezik, buharlaşan yağın kullanışıyla ilgili de şu bilgileri verdi: “Avrupa İlaç Kurumu lavanta uçucu yağını, çiçekler gibi geleneksel bitkisel tıbbi ürün olarak kabul etmiş ve ‘bitkinlik ve hafif stres belirtilerini hafifletme ve uykuya yardımcı olmak’ için kullanılabileceği tavsiyesini yapmıştır. Diğer kaynaklarda genel rahatsızlık halinde de kullanılabileceği kabul edilmektedir. Bu amaçlar için fazla pratik bir yol tavsiye edelim: Kesme şeker üstüne 1- 4 damla uçucu yağ damlatılır ve şeker yenir.”

Aromaterapi ve lavanta uçucu yağı

Lavantanın aromaterapide çok kullanılan buharlaşan yağlardan biri olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Ekrem Sezik, bu yağın aromaterapide özellikle uykusuzluk, rahatsızlık gibi durumlara karşı şu şekillerde kullanılmakta olduğunu söylüyor:

“Bir tülbente ya da bir bez parçasına 3-5 damla lavanta yağı damlatılır, yatmadan önce 3-4 dakika vakit ile aralı olarak koklanır.

Pratik bir kullanım: Bir beze 3-5 damla lavanta yağı koyup yastıktan 30 santim dek uzağa konur.

Masaj tatbik edilen aromaterapi uygulamalarında da sakinleştirici, teskin edici formüllerde çok kullanılmaktadır.

Son yıllarda yapılan araştırmalarda, bebeklerin bulunduğu odaya konan uçucu yağın onları sakinleştirdiği biçiminde bir takım sonuçlara ulaşılmıştır ama bunu tavsiye yapabilmek için, daha artı başvuru formu sonucuna ihtiyacımız bulunmaktadır.”

Uçucu yağ nereden alınacak

Prof. Dr. Ekrem Sezik, uçucu yağların alınması gereken yerlerle ilgili şu uyarıyı yapıtı: “Aktar vb. dükkânlardan alınmamalıdır. Bazılarının lavanta yağı bile olduğu şüpheli, bu unutulmamalıdır! Eczanelerde kalitesi belirlenmiş aromaterapi yağları artık satılmakta. Yani adres yeniden eczane ve eczacılar.”

Netice

Keza daha önceki geleneksel bilgiler ayrıca de son yıllarda çoğalan klinik çalışmaların sonuçlarının, lavantanın özellikle uçucu yağının kuytu uyku için, dinlendirici, stres belirtilerini azaltıcı, canlandırıcı olarak kullanılabileceğini gösterdiğini bildiren Prof. Dr. Sezik, son bir uyarı yaparak, “Uçucu yağlara alerjisi olan kişiler kullanımda dikkat etmeli” dedi.