Baş parmak eğriliğine aleyhinde pabuç seçimine dikkat

Moda endüstrisinin uzun yıllardır bizlere sunduğu topuklu ve sivri burun ayakkabılar her ne dek zariflik unsuru olarak görülse de çoğu afiyet problemine zemin hazırlıyor. Bizler her ne dek kundura tercihlerimizi sağlıktan önce moda ve trend olma özelliğine kadar seçsek de yarattığı negatif sonuçlar düşünüldüğünde önceliğin sağlık olduğunu görebiliriz.

Başparmak çıkıntısı nedir?

Bunyon, ayakta Halluks valgus deformitesine yan ortaya çıkan başparmak etrafında oysa şişliğe verilen isimdir. Başparmak eklemi civarda eklemi korumakla görevli olan yağ yastıkçığı, deformite sonucunda ayakkabı içinde basınç aşağı kalır. Buna ast olarak reaksiyonel bir çoğalma olur. Doku büyüdükçe kundura basıncı artar ve şişlik kızarıklık daimi bir hal alır.

Ayağa uymayan ayakkabılara dikkat

Bunyonların oluşumunda en sık rastlanan sebep ayağa uygun olmayan, bacak baş parmağını doğal olmayan bir pozisyonda sıkan özellikle gizli, sivri burunlu ayakkabıların uzun vakit giyilmesidir. Bunun yanı sıra bunyonlar artrit ve polio (Çoçuk felci)gibi hastalıklarda oluşurlar. Bunyon deformasyonunda genetik unsurlar da çoğunlukla bir rol oynar. Fakat tüm bu nedenler bunyonların sadece küçük bir yüzdesini kapsar. Bunyonlar kadınlarda erkeklere oranla dokuz kat daha fazladır

Ayrıca estetik hem de sıhhat açısından olumsuz sonuçlar yaratıyor

Bunyonlar(Halluks valgus) cerrahi ve medikal yöntemlerle tedavi edilebilen bir hastalıktır. Tedavinin başlıca prensibi başparmaktaki deformite sebebiyle bozulmuş olan basma kusurunun düzeltilmesidir. Hastalarda medikal tedavide başlıca ilke başparmak deformitesinin bozduğu but mekanik dengesinin değişik ortopedik cihazlarla düzeltilmeye çalışılmasıdır. Burada parmak arası silikon, gece takılan makaralar parmağı içten pozisyona alarak ortam dokunun rahatlatılması ile ağrıyı azaltabilir. Özel yapılmış tabanlıklar ile hastaların başparmak deformitelerinden kaynaklanan hatalı basmaları düzeltilir ve ayakta fazla önem içeren bölgelerin dengesi normale döndürülmeye çalışır. Bu ortezlerden üstünlük görmeyen hastalarda ağrının ortadan kaldırılması ve hastanın daha sıcacık kundura giymesinin sağlanması için cerrahi çare yöntemleri planlanır.

Tedavi edilmediğinde…

Bunyonlar çare edilmediklerinde sıklıkla ağrılı ayla gelirler. Ama bütün bunyonlar ilerleyeci değildir. Çoğu bunyon problemi ameliyatsız çare edilebilir. Başlıca sızısız bunyonların cerrahi düzeltmeye gerekliliği yoktur. Bu sebeple ortopedi uzmanları ağrı oluşturmayan bunyonlar için ‘Koruyucu cerrahiyi’ önermezler. Vakaların geniş bir çoğunluğunda bunyon ağrısı uygun kundura giyimi ile ortadan kaldırılabilir.

Yerinde bir ayakkabıda olması gereken özellikler;

– Ayakkabının modeline göre pabuç numaranız değişkenlik gösterebilir. Her yeni modelde ayakkabılarınızı deneyerek alın.

– Mümkün olduğu kadar ayağınızın biçimine en uygun ayakkabıyı seçin.

– Yaşınız ilerledikçe ayaklarınızın büyüklüğü değişebilir.

– Her iki ayağınızı ölçtürün. Öyle çok kişinin bir ayağı diğerinden büyüktür. Ayakkabıyı daha büyük olan ayağınızda prova edin.

– Pabuç provasını günün sonunda ayaklarınızın en şiş ve büyük olduğu süre yapın.

– Prova süresince ayakta durun ve her iki ayakkabının sonunda da en uzun ayak parmağınız için yeterli mesafenin mevcut olduğunu teftiş edin.

– Ayak taraklarınızın ayakkabının en geniş kısmına (ball pocket=tarak kesesi) iyi uyduğundan belli olun.

– Ayakkabıların ayağınıza oturduğundan ve ayağınıza yerinde olduğundan belirlenmiş edinmek için ayakkabılarınızla yürüyün.

Bazı ayakkabılar ayak parmaklarınızın üzerine basınç yapan bölgelerin değiştirilmesi ile modifiye edilebilirler. Başparmağın repozisyonunda kullanılan ateller ve ortotikler (Ayaklarınıza kadar biçimlendirilmiş özel pabuç tabanlıkları) de ağrınızı hafifletebilir. Eğer medikal tedavi başarılı yanıt alınmazsa, cerrahi yöntemi düşünmek isteyebilirsiniz. Pek fazla egzersiz bunyon cerrahisine dışarı giden hastaların % 85-% 90’nında sonuçların yeterli olduğunu bulmuştur.

Bunyon cerrahisinin ne zaman uygulanır?

– Yerinde ayakkabılara karşın yürüyüş ve günlük aktivitelerinizi kısıtlayan ciddi etap ağrısı,

– İstirahat ve ilaçlarla düzelmeyen kronik başparmak inflamasyonu ve şişmesi,

– Başparmağın ufak parmakları itmesiyle oluşan başparmak deformitesine ilave gelişmiş minik parmak deformiteleri,

– Başparmağınızın hareketlerinde sertlik- yeteneksizlik,

– Ağrının hafiflemesinde nonsteroid ve antienflamatuar ilaçlardan fayda görülmemesi,

– Ayakkabılarda değişiklik yapmaya ve antiinflamatuar tedavi gibi öteki tedavilere rağmen başparmak deformitesinin ilerlemesi.

Cerrahi yöntemler hastaya tarafından değişmekle beraber başparmak etrafındaki tendon ve bağların tamiri ile karakterize olur. Bu yöntem; steotomi adı bahşedilen gelişmiş olan deformitenin derecesi ölçülerek tarak kemiğinin yerinde açı ile kesilerek deformitenin zıt yönüne tarak kemiğinin kaydırılması işlemidir. Hem artrodez, ekzostektomi ve rezeksiyon artroplastisi uygulanan öteki cerrahi yöntemlerdir.