Diyabet hastaları kalp krizini hissetmiyor

İstanbul Kültürlü Üniversitesi VM Medical Park Florya Hastanesi’nden Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Bülent Sarıtaş, “Diyabetli hastalar asap uçlarındaki mikrobik olmayan iltihaplar sebebiyle kalp krizi anında ağrıyı pek hissetmeyebilirler” uyarısında bulundu. Prof. Dr. Sarıtaş, yürek krizinin belirtilerini ve kriz hemen neler yapılması gerektiğini anlattı.

Günümüzde kalp krizi geçirme yaşı düştü. Genç yaşta yürek kaynaklı ölümlerde çoğalma var. Çağdaş hayatın negatif yönleri elbette bu durumu tetikliyor. İstanbul Kültürlü Üniversitesi VM Medical Park Florya Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Bülent Sarıtaş yaşam kurtaracak tavsiyeler verdi.

Üzülünce göğsünüz sıkışıyorsa

Kalbimiz hiç durmaksızın çalışan bir organımız. Öteki organlarda olduğu gibi, kalbimizin de bu görevini yapabilmesi için oksijenden ve gıda maddelerinden zengin, temiz kana ihtiyacı var. İşte kalbimize temiz kanı temin eden bu atardamarlara ‘koroner arter’ ve bu atardamarların hastalığına ise koroner arter hastalığı denir. Koroner damarların sertleşmesi sonucunda ortaya çıkan koroner atardamar hastalığı, böylece halk dilinde ‘damar sertliği’ olarak da bilinir. Yaşlı nüfusta daha sık olmakla birlikte özellikle obezite, diyabet, hipertansiyon, sigara gibi risk faktörleri olması halinde, daha erken yaşlarda da görülebilir.

Yürürken bulgu verebilir

Ülkemizde ve tüm dünyada en sık ölüm sebebi olarak karşımıza çıkar. Koroner arter hastalığında şikâyetler, darlığın ikâmetgâh yeri ve darlığın derecesiyle yakından ilişkili olabilir. Bu hastalıkta ağrının fazla tipik bir karakteristiği vardır. Çoğunlukla istirahat esnasında sancı yoktur. Yol yürümekle, merdiven çıkmakla, özellikle tepecik yukarı çıkmakla, ağır yemeklerle veya stresle ve farklı alanlara yönlendirilmiş duygu-şart bozukluklarıyla ortaya çıkar. Göğüste sıkışma ve baskı hissi türünden olup, boyun, sırt ve kollara yansıyabilir. Sancı genel olarak istirahat etmeye başlayınca veya tetikleyen etken ortadan kalktıktan sonra geçer. Dilaltı ilaçlara iyi cevap verir. Sancı açık havada çarpıntı, solunum yetmezliği, çarpıntı, terleme, bitkinlik, halsizlik, bacaklarda şişlik gibi öteki şikâyetler de eşlik edebilir.

Sırttan boylu boyunca yayılan ağrı güvenli olmayan

Damar sertliği, yürek krizine yol açan en büyük nedendir. Buna yol açan sebeplerse kandaki total kolesterol ve LDL yüksekliğidir. Hastaların büyük bir çoğunluğunda yürek krizi sırasında göğüste şiddetli bir sancı ortaya çıkar. Sızı daha fazla baskı türünden olup genelde sırt bölgesine, çeneye, uzunlamasına ve sol kola yayılır. bununla beraber çoğunlukla ağrıya bulantı ve kusma da eşlik edebilir. giderken unutulmaması gereken önemli bir nokta vardır. Şeker hastalarında oluşan sinir uçlarındaki mikrobik olmayan iltihaplar nedeniyle, diyabeti olan hastalar ağrıyı öyle hissetmeyebilirler. Ayrıca bilhassa kalbin sağ atardamarını ilgilendiren yürek krizleri bazen mide şikâyetleriyle karıştırılabilir. Aile hikâyesi olan hastalar da yürek krizine adaydırlar.

İlk 6 saat hayati manâlı

Göğüs ağrısı hisseden ve yürek krizi geçirdiğini düşünen bir birey önce ivedi olarak kendisini güvenli bir konuma almalıdır. Mesela, direksiyon başındaysa anında aracını kenara çekmelidir. Ayaktaysa oturabileceği bir pozisyona geçmelidir. Sonradan da kendilerine yardım edebilecek etraflarındaki kişilere durumunu bildirmelidir. Eğer yakınında destek edebilecek veya destek isteyebilecek kişiler yoksa 112 acele hattını aramalıdır. Kalp atışlarında düzensizlik, hızlanma veya aşırı yavaşlama hissederse öksürerek veya hafifçe ıkınarak kalp atışlarını düzene sokmaya veya normalleşmesini sağlamaya çalışmadır.

Kalp krizinde dilaltı almak krizi önlemese de kan akışının artmasını sağlar. Kriz esnasında yürek kasının tatmin edici oksijen alamaması nedeniyle fonksiyonlarını yapamaz ayla kazanç. Süre uzadıkça kalp kası geri dönüşümsüz olarak fonksiyon kaybına uğramaya başlar. Hastanın yürek krizi sırasında hayatını kaybetmesinin en büyük nedeni, tatmin edici enerji alamayan kalbin ritminin bozulmasıdır.Kalp krizinin teşhis ve tedavisindeki gecikme, istenmeyen sonuçları beraberinde getirir. Bilhassa olaydan sonraki birincil 6 saat içinde yapılacak tedavi, kalp kası hücrelerinde oluşan hasarın geri döndürülmesi noktasında özellikle önemlidir.

Diyabetlilerde Koroner bypass ilk seçenek

Yürek krizi tedavisinde hangi tedavi yönteminin uygulanacağına iyice o hastanın özelliklerine tarafından karar verilir. Hastanın yaşı, eşlik eden öteki hastalıkların (şeker hastalığı, KOAH vs.) varlığı, hastanın genel durumu, şok tablosunda olup olmadığı, yürek fonksiyonlarının ne oranda etkilendiği, göğüs ağrısından daha sonra kaçıncı saate hastaneye başvurduğu gibi dağıtılmış parametreler değerlendirilir.

Günümüzde kullanılan yöntemler aralarında trombolitik uygulanması, balon ya da stent uygulanması ve koroner bypass ameliyatları sayılabilir. Genelde bir damarda problem varsa ve ikâmetgâh yeri itibarıyla uygunsa, balon ya da stent uygulanabilir. Ancak maalesef her darlık balon veya stent için uygun bulunmayabilir. Balon ya da stendin yerinde olmadığı hastalar ile fazla damar hastalığı olan ya da beraberinde diyabeti olan hastalarda koroner bypass ameliyatları ilk seçenek olarak tercih edilmelidir. Günümüzde koroner bypass ameliyatları fazla düşük risklerle yapılabilmektedir. Özellikle yapılan istatistiklere göre, diyabeti olan hastalarda stent ile koroner bypass sonuçları karşılaştırıldığında koroner bypassın belirgin bir üstünlüğü bulunmaktadır.

Kalp krizinden nasıl korunabiliriz

Kalp krizinden ve negatif etkilerinden korunmak için risk faktörü olan hastaların düzenli olarak kardiyolojik muayeneden geçmeleri oldukça önemlidir. Hastaların ahenkli yürüyüş ve egzersiz yapmaları, stresten uzak durmaları, sigarayı bırakmaları da tartı arz etmektedir. Aşağıdaki öneriler uygulandığında, koroner arter hastalığı gelişiminde manâlı bir tehlike faktörü olarak karşımıza meydana çıkan diyet faktörü ile risk azaltılabilir;

– Batmış yağlardan ve kolesterolden yoksul perhiz seçilmeli. Akıcı yağlarda doymamış yağ daha fazla olduğundan, akıcı yağlar seçim edilmeli,

– genelde sebze, meyve ve tahıl tüketilmeli.

– Kızartmalardan kaçınılmalı,

– Kırmızı et yerine beyaz et seçim edilmeli,

– Yüksek tansiyon varsa kullanılan tuz azaltılmalı,

– Karaciğer, böbrek ve beyin gibi kolesterolü fazla olan etlerden uzak durulmalı,

– Gıdaların yağ ve kalori içeriklerine de dikkat edilmeli, yağı azaltılmış peynir, süt seçim edilmelidir.