Düşük kalorili diyetler kalbi vuruyor

Uzmanlar, diyetlerin şahsi olması ve kişinin mutlaka bu alanda eğitim görmüş doktor, beslenme uzmanı ve maddesel aktivite uzmanı işbirliği ile çare edilmesi gerektiğine uyarı çekerek, “Bilinçsizce verilen çok düşük kalorili diyetler, hastayı ölüme dek götürecek sonuçlar doğurmaktadır. Ani ve kısa sürede verilen kilolar, böbrek yükünü artırmakta, en ilk olarak da yürek-damar sağlığı üstünde son derece negatif etkiler yaratmaktadır” uyarısında bulundu.

Türkiye Diyetisyenler Derneği Idare Heyeti Üyesi Prof. Dr. Yasemin Beyhan, gıda şeklinin sağlıklı olabilmenin yanı sıra, afiyet bozulduğunda da tedavinin kayda değer bir parçası haline geldiğini söyledi.

Yapılan birçok çalışmada, beslenmenin koruyucu ve tıbbi beslenmede çare edici etkilerinin öneminin ortaya çıktığını açıklayan Beyhan, millet arasında fazla şişmanlık olarak aşina obezitenin çağın en kayda değer sağlık sorunlarından biri olduğunu belirtti. Beyhan, gıda şeklinin de obezite nedenleri arasında yer aldığını ve birçok hastalığa zemin hazırladığını vurguladı.

Beyhan, obezitenin tedavisinin sadece tıbbi diyetle veya maddi aktivite ile yok, ortaya çıkış nedenine karşın olarak, bireye özgü, hekim, beslenme uzmanı ve bedensel aktivite uzmanı işbirliği ile tedavi edilmesi gereken bir rahatsızlık olduğunu söyledi. İster hastalıkta, ister sağlıkta uygulanacak diyetin, hastanın tıbbi bulguları, özel durumu, gıda ve hayat şekli göz önünde bulundurularak kişisel olması gerektiğine dikkati çeken Beyhan, diyet programının beslenme ve perhiz eğitimi almış konunun uzmanlarınca hazırlanması, uygulatılması ve peşine düşüp takip edilmesi gerektiğini söyledi.

Standart bir diyet önerisi verilmesi yanlış

Prof. Dr. Beyhan, herkesin uygulayabileceği standart bir perhiz önerisi verilmesinin son derece hatalı olduğunu vurgulayarak, şöyle devam etti:

“Ama genel ilkeler açısından hastanın ölçümlerine kadar belirlenen vakit içerisinde hedefe ulaştıracak enerji (kalori) miktarı saptandıktan daha sonra, hastanın alması gereken toplam jurnal enerjinin yüzde 55-60′nın karbonhidratlardan, yüzde 15-20′sinin proteinlerden, yüzde 25-30 kadarının da yağlardan gelmesi esas alınmalı. Ayrıca, her birinden de yiyecek olarak dinç seçenekler sunulmalı.

Tıbbi beslenmeye paralel olarak, hastaya hekimin önereceği tıbbi çare yapılmalı, maddesel aktivite durumu da spor uzmanı önerisiyle belirlenmeli, her açıdan hastanın durumu yakından izlenmeli, bulgulara kadar zorunlu ayarlama ve düzenlemeler yapılmalı.”

Zayıflama sektöründe iyi kontrol şart

Besin ve perhiz konularının, bu alanda eğitim almamış diğer iş grupları kadar ilgi ve kullanım alanı haline geldiği eleştirisinde bulunan Beyhan, bunun hayati riskleri de artırdığı, özellikle son yıllarda hatalı perhiz uygulamalarından kaynaklanan ölümcül olgu sayısının yükselmesine neden olduğunu söyledi ve şunları kaydetti:

“Diyetisyenlik mesleğini ve dolayısıyla diyet vermeyi kolay ve basit bir şablondan ibaret gören diğer iş mensuplarının bunu üstlenmeleri, perhiz konusunda yapılan yanlışlıkların ve istenmeyen sonuçların temelini oluşturmaktadır. Burada kuşkusuz diyetisyenlik meslek yasasının olmayışı, bu yönde gösterilen mesleki çabaları, atılmak istenen adımları eksik kılmaktadır.

Hiçbir perhiz, hastanın/danışanın kişisel özelliklerini (yaş, cinsiyet, özel durum gibi…) tıbbi bulgularını, beslenme alışkanlıklarını göz önünde bulundurmadan ve izlenmeden başarılı olamaz. Bilhassa morbid obezite adı bahşedilen ileri derecede şişmanlık vakaları, her bir uzmanın kendi alanında tedbirli alıştırma, kararları ve uygulamalarıyla, konu ile ilgili uzmanların işbirliği ve koordinasyonuyla tedavi edilebilen vakalardır.

Çok düşük kalorili diyetler ölüm nedeni

Bilinçsizce verilen çok düşük enerjili (kalorili) diyetler, hastayı ölüme değin götürecek sonuçlar doğurmaktadır. Zira ani ve kısa sürede verilen kilolar, böbrek yükünü artırmakta, en ilk olarak da yürek-damar sağlığı üzerinde son derece olumsuz etkiler yaratmaktadır. Bütün bu belirtilenler çerçevesinde, özellikle zayıflama amaçlı açılan klinik ya da otel gibi yerler kesinlikle çok iyi denetlenmeli, gerekli alt inşa ve konunun uzmanları olmadan açılmaları ve faaliyet göstermeleri engellenmeli, Sağlık Durumu Bakanlığı’nın denetimlerinde bu tür yerlerin gerekli koşulları yerine getirip getirmediği etkili ve olumsuz uygulamaları caydırıcı yöntemlerle izlenmeli.”