Fonksiyonel tıp ile kronik hastalıklara son verilebilir

Prof. Dr. Feryal İlkova, fonksiyonel tıp yaklaşımı ile her bireye özel çare uygulandığını belirterek, ”Işlevsel tıpta doktor az kalsın dedektif gibi çalışır ve hastanın tüm alışkanlıklarını, yaşam tarzını öğrenir, kişiye özel usul uygular. Hedef; hastalığın belirtilerini değil, nedenlerini ortadan kaldırmaktır. Bu yönüyle, kronik hastalıklar için önemli bir çözüm iddiası taşır” dedi.

Işlevsel tıbbı tanımlayarak sözlerine başlayan İlkova, ”Işlevsel tıp, hastalıkların nasıl ya da neden oluştuğuna dair sorular sorar ve cevaplar arayarak her birey için hastalığın belli başlı nedenini bulup sağlığına kavuşturmayı hedefleyen modeldir” dedi.

”Her bireye özel çare”

İlkova, işlevsel tıpta amacın; kişide bulunan hastalığı değil, hastalığın bulunduğu kişiyi ruh, karoser ve akıl bütünlüğü içerisinde ele alarak tedavi etmek olduğuna uyarı çekerek, ”Işlevsel tıp, hastalığın belirtilerini yok, ana nedenlerini tedavi etmeyi hedefler. Her bireye özel tedavi planlar. Birbirinden öbür organların, birbirlerinden egemen bir şekilde nasıl çalıştıklarını anlamaya niyetlenmek yerine; vücudun sistemik bir iyice nasıl çalıştığını anlamamız gerekir. İnsan bir bütündür prensibine uyarak hastalıkları ele alır. Görünürdeki semptomlara tanı ayarlamak ve onları çare etmek yerine, kronik hastalığın kök nedenlerine karşın bir teşhis ve tedavi uygulamak esastır. Fonksiyonel tıp modeli, hastalığın altında yatan nedenleri koyulmak ve en yerinde sağlıklı hali galip gelmek için hastaları, hekimleri birlikte çalışmaya özendirme eden, bireyselleştirilmiş, hasta merkezli, bilim temelli bir yaklaşımdır” ifadelerini kullandı.

”Hastanın yaşam biçimi kadar usul belirlenir”

Fonksiyonel tıpta, her hastanın genetik, biyokimyasal ve hayat tarzını kavrayarak hastanın iyileşmesine götürecek, hastaya özgü tedavi planları olduğunu bildiren İlkova, ”Bu yaklaşımda, rahatsızlık belirtilerinden, şikâyetlerden ziyade, kök nedenini ele alarak, hastalığın karmaşıklığını tanımlamaya yönelme söz konusudur. Fonksiyonel tıp, teşhis kurmak ve tedavi aranje etmek yerine, hastanın geçmişini ve biyokimyasını içe doğru inceleyerek nedene inmeye çalışır. Güvenli ve kişiye en uygun tanı ve çare yöntemlerini içerir. Bünye, besin, çevre, duygular ve yaşam tarzına ilişkin faktörlerin analizine dayanır. Hastaların iyileşme sürecine etkin olarak katılmalarına odaklanır” diye konuştu.

”Hedef: Kronik sorunları ortadan kaldırmak”

İlkova, fonksiyonel tıp doktorunun derin bir sorgulama ile kişinin genetik, biyokimyasal ve yaşam biçimi faktörlerinin ayrıntılı bir şekilde anlamaya çalışarak bu kişilere özel tedaviler planladığını vurgulayarak, ”Bilindiği üzere, bir durumun pek fazla bambaşka sebebi olabildiği gibi, aynı şekilde tek bir neden de çoğu öbür soruna sebep olabiliyor. Mesela; buhran inflamasyon da dahil birçok sebebe emrindeki olabilirken, inflamasyon çoğu diğer hastalığa da yol açabilir. Bir hastada depresyon semptomlarını baskılamak yerine sebebi bulduğunuzda, o sebebin öteki sonuçlarını da çare ederek daha totaliter bir yaklaşma sağlanmış olacaktır. Işlevsel tıp tedavileri, her bireydeki hastalığın spesifik belirtilerini kaldırmayı hedeflerken, sistemlerin ve bütün bedenin kesintisiz sağlıklı olmasını da amaçlıyor. Bilhassa kronikleşmiş sıhhat sorunlarının altında gıda, yaşam şekli, hissi, kalıtımsal inşa gibi faktörler yatıyor. Fonksiyonel tıp işte tüm bunları bir arada değerlendirmek için var. Hastayı destekleyerek sağlığına kavuşturmayı ve en önemlisi bu sağlıklı halin sürdürülmesini hedefliyor” açıklamasında bulundu.

”Dedektif gibi çalışılır”

Işlevsel tıp uzmanlarının, vücutları parçaları, sistemleri değil, kişiyi tedavi etme hedefi taşıdığının altını çizen İlkova, ”Işlevsel tıp doktoru, gerçekte adeta bir dedektif gibi çalışarak kişinin kalıtımsal, biyokimyasal ve yaşam biçimi faktörlerinin ayrıntılı bir şekilde anlaşılmasını sağlar ve bu bulguları kişisel tedavileri sıralamak, en iyi sonuçları elde etmek için kullanır. Özellikle kronikleşmiş sağlık sorunlarının aşağı besin, hayat şekli, şehvetli, genetik inşa gibi faktörler yatmaktadır. Işlevsel tıp bütün bunları bir arada değerlendirir. Hastayı destekleyerek sağlığına kavuşturmayı ve en önemlisi bu sağlıklı halin sürdürülmesini hedefler” dedi.

İlkova, fonksiyonel tıbbın, kişiye sistemsel ve bütünüyle yaklaşıp, 6 ana sistemi inceleyerek şahısların sorunlarına odaklandığını söyledi ve bu sistemleri sıraladı:

1. Gastrointestinal sistem

2. Kardiometabolik sistem

3. Hormonal sistem

4. Bağışıklık

5. Enerji

6. Detoks

Fonksiyonel tıbbın esas konusunun, sürdürülebilir, dinç bir hayatın olmazsa olmazının gıda olduğuna dikkat çeken İlkova, genel tıbbın rahatsızlık merkezli yaklaşımından daha ileriye giderek, birey merkezli bir yaklaşımla 21. yüzyılın afiyet ihtiyaçlarına cevap verecek bir usul benimsendiğini söyledi.

”Tedavinin Anahtarı: Gıda ve bütüncül teşebbüs”

İlkova, hekimin topladığı detaylı bilgilerle, kalıtımsal, çevresel, yaşam tarzına bağlı faktörlerin, kişinin sağlığı üzerindeki etkilerini ve o birey için kompleks-kronik hastalıkları nasıl tetikleyebildiğini şu ifadelerle aktardı: ”Bu analizin sonunda kişi için uzun vadeli olarak sağlığın korunabileceği bir plan/yaşam tarzı programı oluşturulur. Özet Olarak; fonksiyonel tıpta yaklaşma bütüncüldür: Fiziksel, zihinsel ve ruhsal sağlık durumu, iyileşme ve sağlıklı yaşamı devam etmek temeldir. Çoğunlukla kronik bir hastalığı olanların bununla beraber diğer kronik hastalıkları veya hastalığa dönüşmemiş rahatsızlıkları da vardır ve rahatsızlık nedenleri aniden fazla faktöre bağlıdır. Tedavinin de bütüncül olup bütün hastalık nedenlerini kapsaması şarttır. Dolayısıyla işlevsel tıp; koruyucu, önleyici ve kişisel olmasının yanına her zaman zihinsel, ruhsal ve maddesel sağlığı bir tamamiyle ele alır ve tedavi eder. Örneğin; gıda alışkanlıklarındaki yanlışlar, yaşam boyu süren hemen hemen bütün sorunlarda karşımıza çıkmaktadır. Biyolojimizi ve dolayısıyla psikolojimizi de beslenmemizi değiştirerek, istediğimiz iyilik haline dönüştürebilir veya tersi uygulamalarla hiç istemediğimiz sorunlara yol açabiliriz. Her ne değin genetiğimiz manâlı de olsa asıl hastalıklara yol açan büyük oranda hayat şeklimiz, beslenmemiz ve çevresel faktörler oluyor. Fonksiyonel tıp tedavilerinde, kişinin hastalıkları ve altta yatan kök nedenlerine göre verilen beslenme planları önemli bir role sahip. Yiyeceklerimiz ilaçlarımızdır ve yediklerimiz sağlığımız üstünde ciddi iyileşmeler sağlamasının yanına, koruyucu, önleyici ve sevinç vericidir. Sizin biyolojik fonksiyonlarınızın, hasta olmadan geçirdiğiniz günlerinizdeki gibi çalıştırılmasına odaklanır.”

”Kalp damar hastalığı ya da kanser için çözüm sunabilir”

Fonksiyonel tıp bilhassa kronik inflamatuar hastalıklar için bir çözüm sunabilme iddiası taşıdığını söyleyen İlkova, ”Kalp damar hastalıkları, kanser, romatolojik hastalıkları, multipl sklerozdan alerji ve astım gibi hastalıkların altında yatan sebep büyük ölçüde kronik inflamasyondur. bu nedenle, fonksiyonel tıp desteğinin bütün bu hastalıklarda rutin standart tıp tedavisine fazla olumlu katkısı olur. Fakat, bu hastalara yönelik yapılan fonksiyonel tıp uygulamaları, mutlaka ilgili branş doktorları ile iletişim sağlanarak yapılmalıdır. Başka bir misal ise artralji, troid fonksiyon bozukluğu ve ishali olan hasta romatoloji, endokrinoloji ve gastroenterolojiye ayrı ayrı başvuracak iken işlevsel tıp uzmanı bu hastalıkların altta yatan karşılıklı işlevsel bozuklukları ortaya hariç tutmak için ileri testler uygular ve fonksiyonları destekleyecek şekilde tedaviler planlar” bilgisini aktardı.