Gaz ve şişlik niçin olur haberdar olmadan artı yuttuğunuz havaya uyarı!

Sağlık Durumu sorunlarında en fazla şikayet edilen rahatsızlıklardan biri de gaz ve şişlik sorunlarıdır. Dengesiz besin ve pozitif hava yutma gibi çeşitli nedenlerin sindirim sistemini olumsuz yönde etkilediği ve ve gaz, şişkinlik sorunlarına nedeni doğuruyor. Acıbadem Kadıköy Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Suna Yapalı “Gaz ve şişkinlik yaşam kalitesini etkileyen kayda değer bir sorun.” diyerek gaz ve şişkinlik sorunlarının nedenleri ve kurtulma yolları hakkında merak edilenleri yanıtladı.

GAZ ŞİŞKİNLİK SORUNLARI NIÇIN OLUR İŞLTE KURTULMANIN 9 ADIMI!

Çağdaş çağın getirdiği durağanlık ve hatalı beslenme alışkanlıkları günümüzde bazı afiyet sorunlarının daha artı yaygınlaşmasına neden oluyor. Gaz ve şişlik şikayeti de o sorunlar aralarında yer alıyor.  Toplumumuzda yaklaşık her 4 kişiden birinde görülüyor ve gastroenteroloji poliklinik başvurularının kayda değer bir kısmını oluşturuyor. Hastalar, midede ya da karında gaz, geğirme, karında şişlik ve aşırı gaz çıkarma yakınması ile başvurmaktadırlar.

”Gaz ve şişkinlik tedavisi oldukça zordur, hastalar ilaçlara karşın şikayetleri tekrarladığı için genelde mutsuzdurlar. bu nedenle iyi bir doktor-hasta işbirliği ile hastalara zaman ayrılarak sebeplerin ve düzeltilebilir faktörlerin anlatılması başarı oranlarını artıracaktır” diyor. Karında şişkinlik ve gaz yakınmasının altta yatan faktörlerinin mutlaka araştırılması gerektiğini belirten Doç. Dr. Suna Yapalı, herhangi bir hastalıktan kaynaklanmıyorsa kişinin tükettiği besinler ve yaşam tarzı ile ilişkili olduğunu, alınacak bir takım önlemlerin sorunla mücadelede menfaat sağlayabileceğini söylüyor.

FAZLA YUTULAN HAVA SİNDİRİM SİSTEMİNİ ETKİLİYOR

Yutulan hava, sindirim sistemindeki gazın en önemli sebeplerinden birisi. Hızlı yemek yemek, yemek yemek yerken konuşmak, sakız çiğnemek, sigara, puro veya pipo uygulamak, içecekleri pipetle içmek, derin iç çekmek daha artı hava yutulmasına neden olurken gaz ve şişkinliğe yol açıyor. Hava dışarı atılamazsa aşağıya bağırsaklara inerek karında dolgunluk, şişlik ve ağrıya yol açabiliyor. bu nedenle telaşeden uzak, iyice çiğneyerek yemek yemeli, yerken çok konuşmamalı, katı besinleri su ile yutmamalı, içecekler geniş ağızlı bardaklardan içilmeli, puro, pipo, sigara içmemeli, ağız açık uyumamalı ve derin iç çekmelerden kaçınılmalı.

PORSİYONLARI KÜÇÜLTEREK YAĞLI YİYECEKLERDEN UZAK DURUN!

Bir oturuşta büyük porsiyonlar yerine, daha eksik ve daha sık yemeye itina gösterin. Yemekler az yağlı olmalı çünkü yağ ve hava beraberliğinde mide içerisindeki basınç artıyor, hem yağlı gıdalar mide boşalımını yavaşlatarak karında hastalık ve şişkinliğe yol açıyor.

YEMEK YEMEK SONRASI DİNLENMEK İÇİN YATMAYIN!

Kişinin oturuş ve duruş şekli gazın bağırsaklara iletilmesinde manâlı rol oynuyor. Oturma pozisyonunda yutulan hava yemek borusundan geri çıkarak ağızdan atılırken, yatar pozisyonda ise ince bağırsaklara geçiyor. Yemeklerden daha sonra sırt üstü yatmayın. Dikey oturun, ayakta durun veya yürüyüş yapın. Keza bazı kişilerde yapısal olarak karın kaslarındaki gevşeklik ve yemek sonrası kambur oturmaya yan olarak bağırsaklardan gaz çıkışı sağlanamıyor.

YÜRÜYÜŞ VE EGZESİZİ ALIŞKANLIK HALİNE GETİRİN!

Bedensel aktivite bağırsakları daha ahenkli hareket ettirerek gaz atılımını ve dışkılamayı kolaylaştırıyor. Yemeklerden 2 saat daha sonra yapılan yürüyüş gazın atılmasını sağlıyor. Ayrıca yoga gibi karın kaslarını çalıştıran egzersizler de sindirim kanalından gaz çıkışına fayda sağlıyor.

SÜT ŞEKERI İÇEREN BESİNLERE DİKKAT!

Bazı kişiler açıklanmış karbonhidratları sindiremezler. Klasik bir örnek, süt ürünlerinde yer alan belli başlı şeker olan laktozdur. böylece, büyük miktarlarda süt şekeri içeren süt, yoğurt, ayran, krema, tereyağı ve dondurma tüketmek, kramp ve ishal ile birlikte büyüyen gaz üretimine yol açabilir. Süt Şekeri içerikleri düşük olduğu için kaşar peyniri, beyaz peynir, süzme peynir, labne peynir ve lor peyniri gibi peynir türleri ciddi semptomlara yol açmıyorsa tüketilebilir.

SEBZE VE LİFLİ GIDA TÜKETİMLERİNİ ABARTMAYIN!

Lifli gıdalar sindirim sistemi sağlığı için zorunlu oysa lifli gıda alımını ağır ağır artırın ve vücudunuzun adaptasyonunu sağlayın. Fazla sebze ve meyve tüketiminin de gaz üretimini artıracağını unutmayın.

GAZLI VE ŞEKERLİ İÇECEKLERE UZAKLIK KOYMA ZAMANI!

Gazlı içecekler, maden suyu, kola, bira, soda, fruktoz taşıyan meyve suları, tatlandırıcılar ve bu tatlandırıcıların kullanıldığı sakızlar dahil ürünler ile efervesan tabletlerden (suya atıldığı süre küçük gaz kabarcıkları çıkartarak köpüren eriyen tabletler) uzaktan durun.

BESİNLERİ TEK BAŞINA TÜKETEREK LİSTE OLUŞTURABİLİRSİNİZ!

FRENK LAHANASI, lahana, brokoli gibi gıdalar daha artı gaz üretimine yol açarak gaz ve şişkinlik yakınmasına yol açabiliyor. Bunun yanı sıra, sarımsak, soğan, fasulye, nohut, bakla, bezelye, havuç, kereviz, patates, patlıcan, mantar, turp, pırasa, kuru üzüm, muz, kayısı, erik, kiraz, çilek, kavun,karpuz, elma, ekşi meyveler (portakal, kivi, armut), şeftali, bulgur, mercimek, buğday tohumu, simit, hamur işleri, çok şekerli tatlılar da gaz üretimini artırıyor. Kişiden kişiye farklılıklar olmakla beraber gaz ve şişkinlik yakınmanız varsa bu gıdaları tek başına tüketin. Diyet günlüğü tutarak şikayetinizi artırdığını tespit ettiğiniz gıdadan uzak durun.

PSİKİYATRIK DESTEK KURTARICI OLABİLİR!

Tedirgin Bağırsak Sendromu’nda, bağırsaktan mesaj içeren sinirler fazla faal oluyor ve alışılagelmiş miktardaki gazın daha pozitif ve daha etkin hissedilmesine yol açıyor. Karın ağrısı, şişkinlik, ishal ve/veya kabızlığa niçin olabiliyor. Tedirgin Bağırsak Sendromu tanısı organik bir hastalık dışlandıktan daha sonra konulmalı. Hekim önerisi doğrultusunda ilaç tedavisi ve gerektiğinde psikiyatrik yardim almaktan kaçınmayın.

GAZ VE ŞİŞKİNLİK SORUNLARI BU HASTALIKLARIN HABERCİSİ OLABİLİR!

Gaz ve şişlik; sindirim sistemi ya da diğer karın içi organ kanserleri, bağırsak enfeksiyonları, inflamatuar bağırsak hastalıkları, karaciğer sirozu, kronik pankreatit veya çölyak hastalığı gibi önemli hastalıkların habercisi olabilir. Ayrıca alıngan bağırsak sendromu ya da süt şekeri intoleransı gibi altta yatan organik bir problemin olmadığı oysa kişinin yaşam kalitesini bozan durumlara alt da oluşabilir. Organik bozukluklar dışlandıktan sonra altta yatan hastalığı olmayanlarda şişkinliği ve gazı önlemeye karşın önlemlerle sorunun önüne geçilebilir.

HEKİMİNİZİN ÖNERİLERİNİ GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURUN!

Şişlik şikayeti olan o kadar çok birey kendisinde gıda intoleransı olduğundan şüphelenerek yiyecek intolerans testlerine başvurmaktadır. IgG temelli olarak kan örneği ile yapılan ticari testler gıda intoleransı olmayan kişilerde bile yüksek sonuçlar verebilmekte, hatta hayatınızda hiç tüketmediğiniz bir gıdaya bile intolerans olduğunu gösterebilmektedir. Bu testler pahalıdır ve kanıt değerinin düşük olması sebebiyle Allerji, İmmunoloji ve Gastroenteroloji otoritelerince önerilmemektedir.

Bunun yerine yiyecek intoleransından kesin olmama edilen gıdaların diyetten belirli bir zaman ile çıkarılması, şikayetlerin ortadan kalkması ve diyete ilave edilmesiyle şikayetlerin tekrarlaması tanıya yardımcıdır. Hem glutensiz perhiz sektörünün büyümesi ile glutenin şişkinlik yaptığı inancı yaygınlaşmış ve glutensiz gıda alışkanlığı ünlü olmuştur. Ama bilinçsizce glutensiz beslenme, uzun dönemde kalp ve damar hastalıkları, şeker hastalığı, obezite, kalp ve damar hastalıkları riskini artırmaktadır. böylece Çölyak hastalığı tanısı konulan kişiler dışında uygulanmamalıdır.