Kanser riskini azaltmak için ne yapmalı işte kendinizi korumanın yollları!

Acıbadem Altunizade Hastanesi Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Aziz Yazan, çağın korkulan hastalığına aleyhinde alınacak bir takım tedbirler olduğunu söyleyerek kansere yakalanma riskine karşılık alınması gereken tedbirleri elmaelma.com okurları için bir araya getirdi. Kanserken kendimizi gözetmek için ne yapmalıyız? İşte kanser ve kansere yakalanma riskini azaltmaya yönelik yüm teferruat…

Kanser riskini azaltan 8 adım 

“Erken teşhis koyup tedavi etmekten daha kolay ve etkili bir yol vardır; o da kanser gelişimini önlemektir. Çünkü kanserlerin manâlı bir kısmı doğuştan olan / kalıtımsal yolla gelmemektedir. Hatalı gıda, çevre kirliliği, radyasyon ve enfeksiyonlar kanserlerin oluşumunda yüzde 40’a yakın rol oynamaktadır. Öteki bir deyişle bu kansere yol açan değişken faktörlere dikkat edersek kanserin kayda değer bir kısmının gelişimini önlemiş oluruz” diyen Prof. Dr. Aziz Yazar 1-7 Nisan Kanser Haftası zarfında kanser riskini azaltmanın 8 yolunu anlattı, kayda değer uyarılar ve önerilerde bulundu.

Sigara ve türlerinden uzakta durun 

Kansere yan ölümlerde akciğer kanseri birinci sırada yer alıyor. Sigara ise tek başına akciğer kanserinin yüzde 90’ından sorumlu.Akciğer kanserinin yanı sıra baş boyun, yemek borusu, böbrek ve mesane kanserlerinin gelişiminde de sigaranın rolü var. Sadece sigara değil pipo, puro ve nargile içilmesi de aynı şekilde kanser riskini artırıyor. Sigara içmeyip sadece sigara dumanına maruziyet de (dingin içicilik) kanser riskini sigara içmeyenlere kadar artırıyor. Jurnal içilen sigara miktarının artması ve sigara içme süresinin uzaması, sigaraya fazla genç yaşta başlanması ve sigaranın derine çekilmesi sigaraya ast kanser riskini artıran faktörler.

Tuzlu ve şekerli besinlere hudut koyun 

Beslenmede yapılan hatalar önlenebilir etmenlere bağlı kanserlerin yüzde 20 ile yüzde 40’ını oluşturuyor. Mevsiminde bol sebze ve meyve tüketin. Meyve ve sebzenin az tüketilmesi ve bol yağlı (eksik posalı) gıdalar ile beslenilmesi kolon kanseri riskini artırıyor. İşlenmiş veya tütsülenmiş et ürünleri, boz tuz gıdalar (salamura) da kanser riskini (özellikle mide kanseri) artırdığından bu gıdalardan uzaktan durun. Hububatları (tahıllar) ve baklagilleri tüketmek dinç besin yollarından biri.

Yalnız tahılların usulüne yerinde saklanmış olması gerekiyor. Usulüne uygun muhafaza edilmeyen hububatlarda aflatoksin (bir mantar ürünü) olabiliyor bu da karaciğer kanserine yol açabiliyor. öte taraftan, tükettiğiniz besinler dek, pişirme yöntemlerine de dikkat edin. Yemekleri olası olduğunca tencerede ya da fırında yapın. Odun ateşinde veya kömürde direkt yapılan pişirmeler polisiklik aromatik hidrokarbonların ortaya çıkmasına neden oluyor; polisiklik aromatik hidrokarbonlar da akciğer kanseri, cilt ve üriner sistem kanserleri riskini artırıyor.

Fazla kilolardan kurtulun 

Ülkemizde de gitgide artarak çoğalan bir sağlık problemi olan şişmanlık, vücutta fazla yağ birikmesi anlamına geliyor. Şişmanlığa en fazla, enerjisi yüksek olan gıdaların artı tüketilmesi ve tembel hayat yol açıyor. Şişmanlık diyabet, hipertansiyon ve kardiyovasküler hastalıklar için bir tehlike olduğu gibi kanser için de kayda değer bir tehlike faktörü. Yapılan çalışmalar şişmanlığın meme, kalın bağırsak, rahim, yumurtalık, safra kesesi ve prostat kanseri riskini artırdığını gösteriyor. böylece ideal kilonuza inmeye, ancak bunu sağlıklı bir diyetle gerçekleştirmeye dikkat edin.

Alkolden uzak durun 

Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Aziz Yazar “Alkolün tüketilmesi bazı kanserlerin oluşumunu arttırmaktadır. Özellikle ağız boşluğu, yutak, yemek borusu, meme ve karaciğer kanseri riskini arttırdığı gösterilmiştir. Tüketilen içki miktarının artması ile yukarıda açıklanmış kanserlerin gelişme riski de artmaktadır” diyor.

Kara Sarılık B enfeksiyonlarından korunun 

Hepatit B ve C karaciğer kanseri riskini artırıyor. Bu iki virüs kan yolu ve cinsel temas ile bulaşıyor. Kara Sarılık B için aşı bulunmakta olup bu aşı ile Kara Sarılık B enfeksiyonundan korunabilirsiniz. HPV virüsü ise başlıca cinsel yolla bulaşıyor. Bu virüs rahim ağzı kanseri, anal alan kanserleri, vajen, penis ve baş boyun kanseri riskini artırıyor. Gastrit ve ülsere niçin olan bir bakteri olan Helicobakter pylori de çok yaygın bir bakteri. Alıngan bir takım kişilerde mide kanseri riskini artırıyor. Tehlikeli kişilerde bu bakteri antibiyotik ile tedavi edilebiliyor.

Göneşten korunun 

D vitamini üretimi için güneş ışınlarından günde yarım saat adet edinmek gerekiyor. Oysa güneş aşağı daha uzun süre ve bilhassa güneş ışınlarının tepede olan olduğu öğle saatlerinde kalmak ultraviyole ışınlarına maruziyeti artırıyor. Ultraviyole ışınları deri kanserlerini tetikliyor. Solaryumlar da aynı şekilde ultraviyole olduğundan cilt kanseri riskini artırıyor. Güneşte fazla kalınması gerekiyorsa koruyucu kıyafetler, şapka ve güneş kremleri ile maruziyeti azaltın.

Çalışma yapmayı alışılmışlık haline getirin 

Haftada 3-4 gün 30 dakikadan kısa olmamak kaydıyla alıştırma yapın. Maddi aktivite, çabuk tempoda yürüme, koşma, bisiklet, ip atlama, yüzme ve tenis gibi sporlar olabilir. Egzersizin uyumlu yapılması kanser riskini (meme ve kalın bağırsak kanserleri gibi) azaltıyor.

Menapoz sonrası döneme uyarı

Menopoz sonrası hormonlar kemik erimesini durdurmak ve menopoz yakınmalarını eksilmek amacı ile yaygın olarak kullanılmaktaydı. Fakat bu hormon kullanımının meme kanseri riskini arttırdığı gösterildi. böylece muhtemel olduğunca böyle bir kullanımdan uzaklaşılması önerilmektedir. Otuz yaş öncesi hamilelik ve emzirmenin de meme kanserinden koruyuculuğu olduğu kabul edilmektedir.