Karbonmonoksit zehirlenmesini griple karıştırmayın

Özellikle kış aylarında sobaların, kombilerin ve bacalı şofbenlerin yanmasıyla birlikte Türkiye’nin her bölgesinde karbonmonoksit zehirlenmeleri yaşanıyor. Önemli bir ırk sağlığı sorunu olan zehirlenmelere kısa süre içerisinde tıbbi müdahale yapılmazsa zehirlenmeler ölümle sonuçlanabiliyor.

İstanbul Medipol Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Gülden Omurtag her sene yüzlerce kişinin yaşamını yitirdiği ‘sessiz katil’ olarak da nitelendirilen karbonmonoksit zehirlenmelerine karşısında uyarılarda bulundu.

En yakın sağlık durumu kuruluşuna başvurulmalı

Karbonmonoksitin katı ve sıvı yakıtlardaki karbonlu bileşiklerin tam olarak yanmaması sonucu oluştuğunu kaydeden Prof. Dr. Omurtag, bu zehirli gazın tatsız, soluk, kokusuz ve tahriş etme özelliğinin olmaması nedeni ile ‘sessiz katil’ olarak isimlendirilebileceğini söyledi.

Karbonmonoksit gazından zehirlenenlerin, durumu nasıl anlayacağını da bildiren Prof. Dr. Omurtag şöyle dedi: “Karbonmonoksitten azami hamileler, yaşlılar, çocuklar, bebekler ve beti benzi kaçmış kişiler etkilenmektedir. Herkeste benzer şikayetler görülmeyebilir. Olayın gelişim şekli, maruz kalma süresi, miktarı, maruz kalan kişinin kronik hastalığının olup olmaması, şikâyetlerin şiddeti yönünden kayda değer faktörlerdir.

Karbonmonoksit zehirlenmesinin bilhassa erken döneminde ortaya çıkan bulantı, kusma, baş ağrısı, baş dönmesi, halsizlik gibi şikayetler gribal enfeksiyonlarla karıştırılabiliyor. Bu şikayetleri yaşayan kişi sobalı evde yaşıyorsa, gazdan zehirlendiğinden şüphelenmeli ve en yakın sıhhat kuruluşuna başvurmalıdır. Zehirlenen bir kişiye yardıma edecek birey de kendisini mutlaka maske ile korumalıdır. sonradan kişi girdiği odanın derhal camını açmalı ve hastayı açık havaya çıkarmalıdır. Hasta tehlikeden uzaklaştırıldığında hava yolu açık değilse hava yolu açılmalı, solunum yahut ‘temel yaşam desteğine’ başlanmalı ve derhal 112 Ivedi Servis’e haber verilmelidir.”

Korunmak için neler yapmalıyız

Karbonmonoksit zehirlenmesi yaşamamak için önerilerde de yer alan Prof. Dr. Omurtag, öncelikli olarak evlerde kullanılan soba ve doğal gaz gibi cihazların her yıl standartlara uygun bir şekilde bakımlarının yaptırılması gerektiğini söyledi.

Soba yakılan odaların da sık sık havalandırılması gerektiğini kaydeden Prof. Dr. Omurtag şöyle dedi: “Kombili evlere konan menfezlerin kapatılmaması ortamın hava almasının sağlanması gerekiyor. Bunlar hiçbir süre kapatılmamalıdır. Soba kullananlar ise baca ve soba borusu bağlantısının uygun biçimde yapıldığından muhakkak olmalıdır. Bacalar dışında firari olmayacak şekilde bağlanmalı ve haricen kadar metal bir boru ile firari olmayacak şekilde gitmelidir. Rüzgâr yönüne kadar istikamet değiştiren baca kapakları en uygunudur. Özellikle lodoslu havalarda vefat oranlarında çoğalma gözlendiğinden dolayı bacalar standartlara uygun değilse soba yakılmamalı, yakılması zorunlu ise gece mutlaka söndürülmelidir. Keza karbonmonoksit sensörlerinin sobalı evlerde kullanılması ev içerisinde yaşamış kişilerin uyarılmasını sağlayabilir.”