Koronavirüs sürecinde periton diyalizi böbrek hastalarına umut veriyor!

Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı Uzmanı Prof. Dr. Açlık Usalan, periton diyalizin böbrek hastaları için önemini vurgulayan açıklamalarda bulundu.

Periton diyalizin karın boşluğuna ufak bir ameliyat ile yerleştirilen, ince, yumuşak ve silikondan üretilmiş kalıcı bir tüp (kateter) aracılığı ile yapıldığını açıklayan Prof. Dr. Arzu Usalan, “Böbrek hastasına periton diyalizi eğitimi hemşire göre verildikten sonra hasta tedavisini kendi başına yapabilir ve hastaneye olan bağımlılığı azalır.” diye konuştu.

Her gün yapılan bir operasyon olduğundan gıda ve akıcı alımının daha serbest olduğunu gösteren Prof. Dr. Arzu Usalan, “Periton diyalizde kan basıncı kontrolü daha iyi sağlanıyor. Anemi ve buna tabi hormon tedavisi de daha az yaşanıyor. Hemodiyalizde olduğu gibi kan kaybı görülmediğinden demir gereksinimleri daha azdır.” açıklamasında bulundu.

Hastalar 2 günde periton diyalizi kendi başlarına yapmayı öğreniyor

Periton diyalizi eğitiminin gayet kolay ve süresinin de kısa olduğuna uyarı çeken Doç. Dr. Istek Usalan, “Hastalar sıradan 2-3 gün içinde tedaviyi kendi başlarına yapmayı öğreniyor. Periton diyalizi, hastanın günlük yaşantısına (mektep, iş, seyahat, tatil) da faal şekilde devam etmesini sağlıyor. Dezavantajı ise tedavinin her gün yapılması gerekiyor.” biçiminde konuştu.

Periton diyalizin (PD) en manâlı avantajının ekipmanın portatif şekilde olduğunu belirten Prof. Dr. Açlık Usalan, “Bu size büyük bir serbest sağlıyor. Örneğin, periton diyalizi ekipmanınızı işyerinize götürebilirsiniz. Bir merkeze bağımlı olmamanız haftada 3 defa evinizden çıkıp diyaliz merkezine gitme gerekliliğinizin olmaması ve haftada 3 kez normalden büyük iğnelerle damar yolunuza girilmemesi öteki manâlı avantajlarıdır. Tatile veya küçük bir yerleşim yerine gittiğinizde bir diyaliz merkezi bulgu ihtiyacınız periton diyalizle ortadan kalkıyor.” açıklamasında bulundu.

Evde periton diyaliz yapan hastaların egzersiz hayatlarını devam ettirme oranının %90’ların üzerinde olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Istek Usalan, “2 yaş ve altı çocuklar, hala sınırlı böbrek fonksiyonu olan ahali, iltihabi bağırsak hastalığı ya da ciddi karın içi yaralanmalara alt operasyon geçirenler açık havada bütün erişkin hastalar periton diyalizi tercih edebilir.” diye konuştu.

Periton diyalizde el temizliği çok kayda değer!

Prof. Dr. Açlık Usalan, koronavirüs sürecinde periton diyalizinde hijyen ve temizliğin önemini ise şu şekilde anlattı: “Periton diyalizi uygulayan hastalarda el temizliği oldukça önemlidir. Günlük yaşamda birçok meslek için ellerimizi kullanmamızdan ötürü ellerin en çok kirlenen ve rahatsızlık nedeni olan mikropları
taşıyan organlarımız olduğunu belirtmeliyim. Ellerimizin lekeli olduğunu gözlerimizle görebiliriz, lakin mikropları göremeyiz. Göremediğimiz bu mikroplar periton diyalizi yaparken karın içine ulaşarak peritonite neden olabilir. Ellerde oluşan kirleri su ve sabunla kolayca temizleyebilirsiniz. Pansuman esnasında mutlaka maske kullanılmasını istiyoruz. Katetere dokunmadan önce defalarca eller iyice yıkanmalıdır. Banyo duş biçiminde yapılmalı, banyo sonrası kateter çıkış yeri ayrıntılarıyla kurulanıp pansuman yenilenmelidir. Denize, havuza girerken kateter çıkış yeri, merkezin önerdiği su geçirmeyen bir bantla kapatılmalı. Bireysel temizlik kurallarına uyulmalı, iç çamaşırlar her gün değiştirilmeli ve fazla sıkı giysiler giyilmemeli. Bütün bu süreçler koronavirüsle başa çıkmak için uygulanması gereken tedbirlerdir. Yani PD yapan hastalarımızın şayet de vaktiyle fazla zorlandığı ama koronavirüs sürecinde herkesin uygulaması gereken alışkanlıklarımız haline dönüşen eylemler olmaya başlamıştır.”

Koronavirüse yakalanma riski daha yüksek olan böbrek hastalarının kendilerini evde izole etmeleri konusunda sağduyu davranmaları hususunun kayda değer olduğunun altını çizen Prof. Dr. Istek Usalan, “Bu bağlamda hastalar periton diyaliz yöntemiyle öteki çare modalitelerine göre (hemodiyalize kıyasla) hastaneye gitmeden kendi başına diyaliz yapabilme imkânı bulmaktalar. Periton diyalizi, hastalara ciddi anlamda hür sağlamanın yanı sıra mesafeye tartı vermemiz gereken bu günlerde hastalarımızın virüsle mücadele konusunda daha avantajlı duruma getiriyor.” diye konuştu.

Türkiye’de diyaliz tedavisi gören hasta sayısının son verilere göre 80 bin civarı olduğunu gösteren Prof. Dr. Özlem Usalan, “Bu hastaların sadece %4’ünde periton diyalizi tedavisi uygulanmaktadır. Türkiye genelinde periton diyalizi birebir doktorların özverisiyle dışarı giden bir sistem olduğu için hasta yoğunluğu da düşünülecek olursa ekstra zaman ayrılması gerekmektedir. Koronavirüs sürecinde hastaların hastaneye gelme çekinceleri ve yeni normal olarak değerlendirilen ve alışkanlıklarımızı değiştiren bu süreçte el temizliğinin bayağı şartlarda da öne çıkması ve APD (aletli periton diyalizi) de hastanın gün boyu elle diyaliz yapmayıp makineye bağlanma seçeneklerinin bulunması diyaliz tercihlerinde periton
diyalizi bir adım öne taşımıştır.” dedi.

Pandemi sürecinde periton diyalizi tercihinde dramatik bir artma yaşandı

Pandeminin Nefroloji uzmanlarına olağanüstü zorluklar yaşattığını vurgulayan Prof. Dr. Arzu Usalan, “Mart 2020’den bu yana yaşadığımız bu süreç hastalarımıza karşı sorumluluklarımızın artmasına niçin oldu. Periton diyalizi seçen hastalarda, hatta hemodiyalize açmak üzere olan fistülü olan hastalarda bile periton diyaliz tercihlerinde dramatik bir artma oldu. Merkezimizde de koronavirüs sürecinde periton diyaliz tercihinin eskiye oranla daha önde olduğunu görmekteyiz.” diye konuştu.