Lavanta bir uçtan bir uca mışıl mışıl uyuyun

Fitoterapi Derneği Başkanı Prof. Dr. Ekrem Sezik, son yıllarda gelişen klinik çalışmaların sonuçlarına dayanarak, lavantanın bilhassa uçucu yağının dar uyku için, teskin edici, gerginlik belirtilerini azaltıcı, canlandırıcı olarak kullanılabileceğini açıklama ediyor. Keza aktar ve yarı dükkanlarda kalitesi belirlenmiş olmayan aromaterapi yağlarının satılmakta olduğunu belirterek, lavanta yağının eczanelerden alınması gerektiğinin de bilhassa altını çiziyor.

Prof. Dr. Sezik, lavanta çiçeğinin faydalarıyla ilgili bilgiler de paylaştı. Lavantanın geçmişten günümüze hayatımızdaki yerini anlatan Prof. Dr. Sezik, şunları söyledi:

“Vaktiyle İstanbul’un adeta her semtinde köşe başlarında, roman vatandaşlarımız kendilerine has sesleri ile lavanta çiçeği satardı. Derhal ara sıra İstiklâl Caddesi’nde görülüyor. Alınan lavanta çiçekleri, ufak torbalara konur, çamaşır ve yünlülerin arasına çamaşırlar hoş koksun, yünlülere güve gelmesin diye konurdu. Öteki güzelliklerle beraber bu adet de kayboldu. Lavanta bitkisi, fazla yıllık, güzel kokulu bir bitki. Yabani olarak yetişir lakin bundan böyle yaygın bir şekilde tarımı yapılıyor. Bilhassa Akdeniz iklimine sahip ülkelerin denize yakın ama yüksek kısımlarında yetiştiriliyor. Ülkemizde eksik da olsa, Antalya – Mersin arasındaki yaylalarda yetiştiriliyor.”

Çiçeklerin güzel kokusunu ve etkisini, taşıdığı % 1-3 oranındaki buharlaşan yağların verdiğini, bunun yanına diğer maddelerin de olduğunu açıklayan Prof. Dr. Sezik, şunları anlattı:

Çiçeklerin kullanılışı

“Çiçekler, Avrupa İlaç Kurumu göre geleneksel nebati tıbbi mahsul olarak kabul edilmiş. Avrupa İlaç Kurumu, ‘takâtsizlik ve hafif stres belirtilerini hafifletme ve uykuya tezgâhtar olma’ amaçları için değişik lavanta çiçeği preparatlarının bilhassa çaylarının kullanılabileceğini kabul etmiş”

Lavanta buharlaşan yağı

“Lavanta uçucu yağı, bitkinin çiçek durumlarından ya da toprak üstü kısmından elde edilir. Uçucu yağın şifalı etkilerinden eczacılıkta, hoş kokusundan da kozmetik preparatlarda yararlanılmaktadır. Buharlaşan yağın yapısında yüksek oranda linalol ve linalil asetik asit tuzu adı verilen maddeler bulunmaktadır”

Uçucu yağın kullanılışı

Prof. Dr. Sezik, uçucu yağın kullanışıyla ilgili de şu bilgileri verdi: “Avrupa İlaç Kurumu lavanta buharlaşan yağını, çiçekler gibi geleneksel nebati tıbbi ürün olarak kabul etmiş ve dermansızlık ve hafif stres belirtilerini hafifletme ve uykuya yardım etmek için kullanılabileceği tavsiyesini yapmıştır. Öteki kaynaklarda ge nel rahatsızlık halinde de kullanılabileceği kabul edilmektedir. Bu amaçlar için fazla pratik bir yol öğüt edelim: Kesme şeker üstüne 1- 4 damla uçucu yağ damlatılır ve şeker yenir”

Aromaterapi ve lavanta buharlaşan yağı

Lavantanın aromaterapide fazla kullanılan buharlaşan yağlardan biri olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Sezik, bu yağın aromaterapide özellikle uykusuzluk, tedirginlik gibi durumlara karşısında şu şekillerde kullanılmakta olduğunu söylüyor:

– Bir tülbente ya da bir bez parçasına 3-5 damla lavanta yağı damlatılır, yatmadan önce 3-4 dakika vakit ile aralı olarak koklanır.

– Pratik bir dilekçe: Bir beze 3-5 damla lavanta yağı koyup yastıktan 30 santim dek uzağa konur.

– Masaj başvuru edilen aromaterapi uygulamalarında da sakinleştirici, teskin edici formüllerde çok kullanılmaktadır.

– Son yıllarda yapılan araştırmalarda, bebeklerin bulunduğu odaya konan buharlaşan yağın onları sakinleştirdiği biçiminde bir takım sonuçlara ulaşılmıştır ama bunu nasihat olabilmek için, daha fazla uygulama sonucuna ihtiyacımız bulunmaktadır.

Uçucu yağ nereden temin edilmeli

Prof. Dr. Sezik, buharlaşan yağların alınması gereken yerlerle ilgili şu uyarıyı yapıyor: “Aktar vb. dükkânlardan alınmamalıdır. Bazılarının lavanta yağı bile olduğu şüpheli, bu unutulmamalıdır! Eczanelerde kalitesi belirli aromaterapi yağları bundan böyle satılmakta. Yani adres yine eczane ve eczacılar”

Alerjisi olanlar dikkat

Ayrıca daha önceki geleneksel bilgiler keza de son yıllarda gelişen klinik çalışmaların sonuçlarının, lavantanın bilhassa uçucu yağının rahat uyku için, teskin edici, stres belirtilerini azaltıcı, canlandırıcı olarak kullanılabileceğini gösterdiğini belirten Prof. Dr. Sezik, son bir dikkat yaparak, “Uçucu yağlara alerjisi olan kişiler kullanımda dikkat etmeli” dedi.