Gıda şekli okul başarısını etkiliyor

Okullar 17 Eylül’de açılıyor ve aileler şimdiden ders malzemelerine, formalara odaklanmış halde. Mektep açıldıktan daha sonra da derslerdeki başarıya odaklanacaklar. Diyetisyen Emre Uzun ise öğrencilerin okul başarısını etkileyen faktörlerden birinin de besin ile ilgili yanlışlar olduğunu söylüyor ve “Öğrencilerin yiyip içtiklerine uyarı!” uyarısında bulunuyor.

“Çocukların dürüst ve ahenkli beslenmesinin temeli aile ortamında atılır. Bu bir alışkanlıktır ve aile nasıl besleniyorsa çocuk da ister istemez ailesi gibi bir besin alışkanlığı kazanır” diyen Emre Uzun, çocukların günümüzde karbonhidrat ağırlıklı beslendiğine ve “karın doyurmayı” beslenmek zannettiklerine dikkat çekiyor: “Yeterli ve dengeli beslenmek, zihinsel faaliyeti artıran bir etkendir. Çocuk oysa bu şekilde dikkatini toplar ve derse konsantre olur. Yeterli beslemek ise protein, vitamin ve minerallerin düzenli alınması anlamına geliyor. Böyle beslenen çocuklar da sadece fiziksel olarak yok zihnen de büyüyüp gelişir!”

Kahvaltı mutlaka yapılmalı

Emre Uzun, okul çocuklarının nasıl beslenmesi gerektiğini de şöyle anlatıyor: “Öğrencilerin en kayda değer öğünü şüphesiz ki kahvaltı! Kahvaltı eden öğrenci, güne 1-0 önde başlamış demektir. Gereken enerjiyi almış, zihni faaliyete geçmiştir. Zaten araştırmalar da kahvaltı eden öğrencilerin okulda %50 daha başarılı olduğunu gösteriyor. Kahvaltı, öğrencilerin konsantrasyon becerilerini, enerjilerini yükseltir. Daha geç yorulup sorunlara daha basit adapte olurlar. Eğer bir öğrenci kahvaltı edemeyecek kadar erken uyanmak zorundaysa, yolda veya birincil ders öncesi okulda yiyeceği bir şeyler planlamak yerinde olur. Mektep kantininden alınan simit, poğaça, açma ise yalnızca karbonhidrat, yani boş kaloridir! Kahvaltıda yenenler de nitelikli olmalı. Yumurta, tam tahılı buğday ekmeği, süt, tereyağı, peynir ve zeytin; protein, yağ ve karbonhidrat açısından dengeli bir gıda sunacaktır.”

Öğrenciler çaydan uzakta dursun

Diyetisyen Emre Uzun sabahtan kahvaltısında içilen dere konusunda da uyarıyor: “Akarsu, alınan demiri bloke eder. Böylece kansızlık ortaya çıkar. Kansızlık da beyne giden oksijenin azalmasına, beynin yeterince beslenmemesine ve zihinsel beceride gerilemeye sebep olur. Beyin hücreleri arasındaki irtibat yavaşlar. Bu da okulda başarısızlık sebebidir. Dolayısıyla öğrencilerin demir zengini beslenmesi koşul. Yumurta, kırmızı et, koyu yeşil yapraklı sebzeler ve tahıllar demir açısından hayli varlıklı…

– Günde bir kaşık pekmez de son derece yardımcı. giderken iyot da akıl ve zihinsel işlevler üstünde etkili bir element. Eksikliği beyni olumsuz etkileyebiliyor. Çaresi ise balık, ıspanak, pazı, kuru fasulye, sarımsak gibi iyot zengini gıdaları harcamak, yoğurt, süt ve yumurtayı dikkatsizlik etmemek…”

Diğer “öğrenci dostu” yiyecekler

Diyetisyen Emre Uzun, “öğrenci dostu” olarak nitelediği öteki yiyecek maddelerini de şöyle sıralıyor: “Süt, peynir, yoğurt gibi sütlü gıdalar… Protein kaynağı et, tavuk ve balık… Bilhassa de yağlı balıkların beyin sağlığı ve fonksiyonu üzerindeki olumlu etkileri saymakla bitmez. Yine protein zengini kuru baklagiller… Kış meyvelerinden bütün turunçgiller ve elma…

– Bir şeyler atıştırmadan duramayan öğrencilere de önerilerim var: Kurutulmuş meyveler ellerinin aşağıda olsun. Ceviz, asap sistemi gelişiminde fazla önemlidir, ceviz yesinler. Benzer şekilde fındık, badem… İlla fakat bir şeyler atıştıracaklarsa bol bol ayçekirdeği, bir avuç dek kabak çekirdeği de yiyebilirler. Bunlar da folik asit zenginidir ve beynin sağlıklı işleyişinde manâlı rol oynarlar.”

İçeceklerin kralı: Su

Emre Uzun, “Ya içecekler?” sorumuzu da yanıtlıyor: “Meşrubatları, gazlı içecekleri ve türevlerini eve sokmayın bile… Bir öğrencinin içebileceği birkaç yardımsever şey var: Bitki çayları ancak bunlar kış aylarında vücut dirençlerini de artırır, süt, ayran ve şüphesiz su! İlkokul öğrencilerinin günde 5, ortaokul öğrencilerinin 8-9, lise öğrencilerinin ise 12-15 kadeh suya ihtiyacı var. Su, karoser ısısını dengelemeden hücrelere gereklilik duydukları besinleri taşımaya dek böylece fazla görevi yerine getiriyor. Beyin, beyincik ve omuriliği dış etkenlerden koruyor. Kan dolaşımını dengeleyip zararlı atıkları ter ve idrar olarak vücuttan uzaklaştırıyor. Bir öğrenci istediği dek dengelenmiş beslensin, su içmiyorsa o besin o kadar bir işe yaramayacaktır; bunu unutmamak gerekir.”

Örnek gıda çantası

Diyetisyen Emre Uzun, annelerin hazırlayacağı misal bir gıda çantasında neler bulunması gerektiğini ise şöyle sıralıyor:

1. Gün: Tavuklu sandviç, 1 su bardağı ayran, 1 adet yeşil elma

2. Gün: Peynirli yeşillikli tost, 1 avuç fındık veya badem, sütlü ev tatlısı

3. Gün: Köfte ile hazır bol yeşillikli sandviç, 1 su bardağı ayran, kuru meyve

4. Gün: Sebzeli muffin, 1 su bardağı süt, kuru meyve

5. Gün: 2-3 dilim sebzeli kıymalı börek, 1 kase yoğurt, ceviz içi