Uyku apnesi hayati tartma taşır

Uyku, zihinsel ve fiziksel sağlığımızı her gün yenilememiz için önemli olan ve yaşamımızın üçte birini kapsayan aktif bir dönemdir. Uyku bozuklukları, yaşam kalitesinin azalmasına ve kişinin sağlığında bozulmaya niçin olur. Uyku süresinin kişiden kişiye değişmekte olduğu ve bu sürenin 4 saat ile 11 saat aralarında değiştiği bilinmektedir. Yapılan çalışmalar, Türkiye’de toplumun büyük çoğunluğunun (yüzde 75) 7-8 saat süreyle uyuma alışkanlığına sahip olduğunu göstermiştir. Yrd. Doç. Dr. Figen Yavlal, hastalığın tedavisi konusunda bilgiler verdi.

En sık görülen uyku bozuklukları

Uyku Apnesi (Solunum Durması): En sık belirtisi horlamadır. Horlama uyku sırasında gürültülü solunumla belirir. Obstrüktif uyku-apneleri olan hastalar ara sıra uygunsuz yerlerde uyuya kalabilmekte, meslek ve özel hayatlarında uykululuk nedeniyle ciddi problemler yaşayabilmektedirler. Hastalar konsantre olmakta zorluk çekerler ve unutkanlıktan yakınırlar. Kolay küplere binme, gönülsüzlük, meslek veriminde azalma olabilmektedir. Erkeklerde cinsel sorunlar ortaya çıkabilir. Gece tedirgin bir uykuları vardır, boyun ve başlarında belirli terlemeleri olabilir. Sabahtan kalktıklarında baş ağrısı olur ve ağız kuruluğu hissederler.Uyku apnesi önemli bir rahatsızlıktır. Epeyce kayda değer olabilecek yürek ve damar hastalıkları ile belirip, gece yürek krizi ve inmelerin en sık sebebidir.

Kuytu Uyku İçin:Uyku sırasında tüm kaslar gibi solunum kasları da gevşemektedir. Fazla kilo, uygunsuz boğaz, burun, ağız ve çene yapısı solunum yolunu daha kuytu hale getirir, uyku sırasındaki gevşemenin de etkisi ile solunum yolu kapanır ve apne oluşur. Alınacak bir takım önlemler hastalığın etkilerini azaltabilir.

Kilo verme: Ara Sıra 5-6 kilo vermekle belirtiler hafifleyebilir. Fakat hastalığın ilerlemiş formlarında metabolizma bozukluklarına sebep olarak kilo vermeyi imkânsız ayla getirdiği, birçok hastanın fazla gayretlerine karşın kilo veremedikleri, kilo verseler bile bu kiloyu koruyamadıkları saptanmıştır.

Içki: Yatmadan önceki saatlerde alınan alkolün uykuda apnelerin daha sık ve uzun süreli olarak ortaya çıkmasına neden olduğu bilinir. bu nedenle uyumadan önce alkol alınmamalıdır.

Uyku ilaçları: Uyku ilaçları da alkole benzer bir etki ile solunum merkezini zorlama altına almakta ve apnelerin uzamasına niçin olur.

Pozisyon: Bir Takım hastalarda horlama ve/veya solunum durmaları sadece sırtüstü yatarken ortaya çıkar. Bu hastalarda sırta konulan yastıklar veya pijamaya yerleştirilen tenis topu hastanın sırtüstü yatmasını engelleyebilir ve uykuda solunum problemlerini çözebilir.

Burun tıkanıklıkları: Burun tıkanıklığına sebep olan patolojiler horlamayı yüzde 10-15 oranında arttırır. Bu tıkanıklıklara karşın tedaviler horlama ve uykuda solunum düzensizliklerini bir tedarik azaltacaktır.

Uyku apne sendromu CPAP ile tedavi edilebilir. CPAP tedavisi basıncı ayarlanabilen bir hava kompresörü aracılığı ile burundan basınçlı hava verilerek uygulanıyor. Ağız içinde oluşan fazla basınç, uyku esnasında hava yolunun gevşemesine ve tıkanmasına engel oluyor.

Stresi kontrol altına alın

En sık görülen öteki uyku bozukluklarından insomnia ve narkolepsi de günlük yaşamı olumsuz yönde etkiler.

İnsomnia: Uykuya dalma veya sürdürmede zorluk, yani uykusuzluk (insomnia) toplumda her üç kişiden birinde görülen manâlı bir sıhhat problemidir. Uykusuzlukla başa çıkarken stres ile baş etmeyi öğrenmek tedaviye yardımcıdır. Yatak odasını olası olduğunca sessiz ve karanlık tutmak için gölgelik ya da kalın perdeler kullanın. Kafein, alkol ve sigaradan uzaktan durun. Hafta sonu da hafta içi dek uyumaya uyarı edin, egzersiz saatlerinizi ayarlayın. Uyku haplarını doktorunuzun bilgisi dışarıya kullanmayın.

Narkolepsi: Kişinin uyanıkken dayanılmaz uyku atakları olması hastalık belirtisidir. Gündüz olan bu şart böylece fazla nedene alt olabilir: kullanılan farklı alanlara yönlendirilmiş nörolojik ve psikiyatrik ilaçlar, metabolik ve endokrin sebepler (DM, Tiroid bozuklukları), uyku apne sendromu, gece sık uyku bölünmesi, bunalım gibi…

Uyku laboratuvarı nedir?

Uyku bozuklukları, uyku laboratuvarında yapılanın testlerle belirlenerek tedavi edilebiliyor. Hasta testin yapılacağı akşam laboratuvara duşunu almış, pak saçlar ve tıraşını olmuş olarak kazanç. Testin yapılacağı gün, alkollü ve kafeinli içecekler alınmamalı, aşırı egzersizden kaçınılmalı, gün içi uyku engellenmelidir. Kullandığı ilaçlara devam edilmeli sadece uyku için aldığı hipnotik ilaçlar 1 hafta önceden kesilmelidir. Hastaya yapılacak operasyon ayrıntılı olarak teknisyen göre anlatılıp, zorunlu elektrodlar takılarak operasyon kaydına başlanmalıdır. Uyku laboratuvarında yapılan kayıt 6-8 saat kadar sürer. Uyku laboratuvarları konut konforunda tasarı edildiğinden hastane anksiyetesinden uzakta olarak deneme yapılır.