Alzheimer hastalığı ile sosyalleşerek savaşın

zaman zaman hepimiz arabamızı nerede park ettiğimizi ya da neden bir odaya girdiğimizi unutuyoruz. Özellikle meşgul olduğunuzda veya aklınızda aniden fazla şey varsa, bir arz hafıza kaybı normaldir. Lakin unutkanlığınız bu bahsettiğim belirtilerden çok daha fazla ise Alzheimer hastalığına karşı titiz olmanız gerekir. Hastalığı yaşamış kişi dek yakın çevre ve ailesinin de hayatını zorlaştıran Alzheimer hastalığı, son yıllarda sıkça karşılaştığımız bir hastalık. Özet Olarak tanımlamak icabında Alzheimer; hafıza, düşünme ve tavır yetilerinde ortaya meydana çıkan bir demans (bunama) türüdür. Genelde semptomlar, yavaş ve hafif şiddette görülmeye başlar ama zamanla jurnal rutinleri zeka etkileyebilecek değin şiddetlenir. Yıllardır süren çalışmalar, beta amiloid ve tau adı verilen zehirli proteinlerin beyinde birikmesinin Alzheimer’e yol açtığını gösterdi. Alzheimer hastalığının nedenlerinin kalıtımsal ve sağlıksız gıda alışkanlıkların ötesine geçtiğini ortaya koyan bazı yeni incelemeler bu süreci açıklamaya başladı. Bu çalışmaların neler olduğuna gelirsek…

Üç aydan uzunsa hızlandırır

Anti-anksiyete ilaçları kullanıyorsanız dikkat!

Popüler ilaçlardan lorazepam, alprazolam ve klonazepam içeren benzodiazepinler denilen bir ilaç sınıfı, sıklıkla kaygı ve uykusuzluğun tedavisinde kullanılır. Bu ilaçların güvenilirliğini ve etkinliğini değerlendiren çalışmalar yalnızca kısa vadeli kullanımı değerlendirdiyse de (genel olarak üç ay dek), birçok kişi onları uzun vadeye götürür. British Medical Journal’da yayınlanan bir araştırma, Alzheimer hastalığı olan bin 796 Kanadalı ve altı yıl süreyle 7 bin 184 sağlıklı teftiş izledi ve benzodiazepinlerin üç aydan daha uzun süreyle alınmasının Alzheimer hastalığında yüzde 51’e değin bir artış ile ilişkili olduğunu buldu.

Kafa travmasına uyarı!

Pittsburgh Üniversitesi Beyin ve Omurga Yaralanması Programı’ndan elde edilen verilere kadar, her yıl yaklaşık 300 bin Amerikalı, sporla ilgili bir beyin sarsıntısı yaşıyor ve birçoğunun kafa travmasına eşlik edebilecek sorunları oluyor. Birçok kişi bıkkınlık çekmeden iyileşiyor ama diğerleri için, hasar gören beyin dokusunun iyileşmesine tezgâhtar olan iltihaplanma kronikleşiyor. Southern Florida Üniversitesi’nden bir psikiyatra göre, Alzheimer hastalığı potansiyel bağlantıların bulunduğu yerdir. Daha önce kafa travması geçirerek bilincinizi kaybettiyseniz, ileri yaşlarda Alzheimer’a yakalanma riskiniz ciddi oranda artmış demektir. Kafatasına alınan şiddetli darbeler, dinç beyin hücrelerini fena etkiler. Bu sebeple hayatınız boyunca, bilhassa tehlikeli aktiviteler yaparken başınıza darbe almamaya itina gösterin.

Kronik uykususluk hızlandırır

Uykusuzluğa dikkat!

Uykusuzluk, Alzheimer hastalığına yol açan zararlı süreçleri hızlandırır. Philadelphia’daki Temple Üniversitesi’ndeki uzmanlara kadar, uyku sorunları Alzheimer hastalığı olan insanlarda yaygındır, oysa bunun neden veya netice olup olmadığı net değildir. Alzheimer hastalığını fare modelinde inceleyen bilim adamları, bu farelerin günde dört saat uyumalarını beyinlerinin tau miktarını artırdığını buldular. bununla beraber öğrenme ve hafızayı değiştirdiler, keza nöronların birbirleriyle ne kadar iyi irtibat kurabildiklerini de değiştirdiler. Uzmanlar, kronik uykusuzluğun yoksun bırakılmasının, beyni ve bedeni (bu nedenle fazla yorgun olmanızı sağlar) vurguluyor ve Alzheimer hastalığına yol açan zararlı süreçleri hızlandıracağını iletiyor.

Yalnızlığa uyarı!

Arkadaşlarımızla ve daha geniş bir toplulukla meşgul olmak, iyi ve sosyal bir hayata yaşamamıza ihtimal sağlar. Bu da iyi bir ilaçtır. Nöroloji, Nöroşirürji ve Psikiyatri Dergisi’nde yayınlanan bir çalışmada, yalnızlık ile bunamanın ilerleyişi arasındaki bağlantılar belirlendi. Araştırmacılar, ihtiyar insanlarda yalnızlık duygularının, çalışmanın üç yılı baştan başa onlarda 1.63 kat daha fazla demans geliştirme ihtimali verdiğini buldu. Bilim adamları hâlâ bu ilişkiyi yönlendiren şeyin ne olduğunu bilmiyor fakat sonuçları fazla açık: sosyalleşmek sağlığınız için daha iyi.

Herhangi bir organ etkilenir

Şeker hastalığınız varsa dikkat!

Uzmanlara kadar Alzheimer hastalığı gerçekten beyni etkileyen metabolik bir hastalıktır. Bağlar böylece yakın ama, Tip 3 diyabet olarak Alzheimer hastalığına atıf yapmaya başladı. Beyin hücreleri, glikozu yakacak olarak kullanır ve insülin, bu hücrelere kandaki glikozu bulaştırır. Araştırmalar; beyindeki hücrelerin, vücudun diğer hücreleri gibi insülin direnci geliştirebileceğini söylüyor. Herhangi bir organ insülin direncinden etkilenebilir. Son birkaç yıldır yaptığı incelemeler bunun, beyin için toksik bir ortam yarattığını, Alzheimer’da görülen proteinlerin ve nöron ölümünün zararlı birikmesine yol açtığını ortaya koydu.

Yumurta sarısı ve yaban mersini beyin sağlığınızı korur

Roka

A Rush Universitesi çalışmalarında, günlük bir ya da iki porsiyon yeşillik yiyen şahısların günlük olarak hiçbir şey yemeyen insanlara göre 11 yaşındaki birinin bilişsel kabiliyetine sahip olduğu bulundu. Yeşillikler arasından roka, nutrisyonel bir üstünlüğe sahip.

Yaban mersini

Tüm meyveler faydalı olmasına rağmen, yaban mersinindeki flavonoidler, beyni oksidatif stresten korumayı ve beynin gözenekli olan iletişimini güçlendirir, antioksidanlar açısından zengindir.

Yumurta sarısı

Kolin, B karmaşık bir vitamindir. Kolin, hafızanızı koruyan ve beyin hücrelerinin daha etkin bir şekilde iletişim kurmasını sağlayan bir aselilkolime dönüştürülür. Incelemeler, kolin alımının artmasının zihin da dahil elde etmek üzere iyileşmiş bilişsel işlevle benzer olduğunu gösteriyor. Yumurta sarısında bahsettiğim bu madde bulunmaktadır.

Zeytinyağı

2017 yılında yapılan bir araştırmada, sızma zeytinyağının tüketilmesinin bellek ve öğrenme yeteneğini koruyabileceğini ve iki Alzheimer işaretleyicisinin (amiloid-beta plakaları ve nevrofibriller yumrular) oluşumunu azaltabileceğini keşfetti. Bütün mekanizma belirsiz olsa da, yağda yer alan antioksidan oleokanital rol oynayabilir.

Somon

Bu deniz mahsulü, beyin sağlığı için zorunlu olan DH A ve EPA, omega-3 yağ asitleri bakımından zengindir. Omega-3, beynin Alzheimer hastalığının gelişiminde rol oynayabilecek iltihaplanmayı ve oksidatif stresi azaltmaya muavin olur. DH A özellikle yaşla ilgili beyin küçülmesini sınırlandırmaya yardımcıdır.

Kuruyemişler

Fındık, ceviz ve badem gibi kuruyemişler beyin sağlığı açısından oldukça faydalıdır. Beklenen faydayı almak için haftada beş kez tüketmeniz yeterli.

Doc. Dr. Halit Yerebakan

özel içeriğidir.