Dinç uyanamamanın sebebi uyku apnesi olabilir

Kişilerin gece yaşadığı kan oksijen doygunluğundaki düşmeler ve uyku açlığı gün içerisinde kendini göstererek bilhassa pozitif efor harcanmayan tembel zamanlarda uykuya yatkın olmalarına ve konsantrasyon azlığına yol açıyor. Fakat çoğunlukla horlamayla birlikte görülen uyku apnesi, düşük kalite uykuya niçin olarak sabahları baş ağrısı ile uyanmalara, gündüzleri direksiyon başında uyuklamalara ve ölümcül trafik kazalarına sebep olabiliyor.

Dağıtılmış hastalıklarla ilişkili olabilir

Horlama ve uyku apnesi hakkında konuşan Medicana International İstanbul Hastanesi Kulak Burun ve Boğaz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Murat Bınar, “Horlama tek başına uyku apnesi olmadan da görülebileceği gibi, hastaların manâlı bir kısmında horlamayla uyku apnesi birliktelik gösterir. Horlama, uyku esnasında üst solunum yollarındaki basınç değişiklilerine alt olarak gelişen, hareket edebilen anatomik yapıların titreşiminden kaynaklanan bir sestir.

Tıkayıcı uyku apnesi ise, uyku esnasında üstteki solunum yollarında tekrarlayıcı kısmi veya bütün tıkanıklıklar sonucu artan, kandaki oksijen doygunluğunda düşmelerin ve uyku bölünmelerinin olduğu, hastalarda çoğunlukla horlama, gün içinde uykululuk hali, bitkinlik, konsantrasyon güçlüğü gibi yakınmalarının bulunduğu bir afiyet sorunudur.” dedi.

Hasta farkında olmuyor

Uyku apneli hastalar, gece yeterli bir zaman uyusalar dahi kaliteli bir uyku alamadıkları için sabah kalktıklarında uyku açlığı, sağlıklı uyanamama, baş ağrısı gibi problemler yaşarlar. Tıkayıcı uyku apnesi hipertansiyon, koroner arter hastalıkları, inme, yürek krizi, yürek ritim bozuklukları, ani vefat, metabolik sendrom, akciğer hastalıkları, insülin direnci, cinsel sıhhat problemleri ilk olarak edinmek üzere dağıtılmış sistemik hastalıklarla ilişkili olabilir. Tıkayıcı uyku apnesi belirtilerinin büyük çoğunluğu uyku esnasında hasta farkında olan olmadan geliştiğinden, hastanın değerlendirilmesinde eşinden, oda arkadaşından veya yakınında bulunanlardan alınan öykü oldukça önemlidir.

Uyku testi yaptırılmalı

Polisomnografi testi için hasta bir gece hastanedeki uyku merkezinde misafir ediliyor. Vücudunun değişik yerlerine hastaya zarar vermeyen ve herhangi bir acı ya da sızı yaratmayan fazla sayıda elektrot ve burundan geçen hava akımını ölçen sensörler yerleştiriliyor. Hasta bu şekilde hastanede uyuyor ve sabahleyin uyandığında deneme bitmiş oluyor. Gece uykuda yaşanan solunum yavaşlamaları, oksijen doygunluğundaki azalmalar ve solunum durmalarına yönelik bütün hadiseler bu testte ortaya konulabilir. Horlama ve uyku apnesinin çare aşamasında başta alınması gereken bir takım tedbirler bulunuyor.

Tedavi, hastanın yaşam biçimi değişikliklerinden başlıyor. Kilo verilmesi, perhiz alışkanlıklarının değiştirilmesi, sigara ve alkol kullanımının azaltılması, eşlik eden sistemik hastalıklar varsa bunların tedavisi önemlidir. Uyku apnesinin tedavi yönteminde, artı havayolu basıncı karşılayan ve üst hava yolunun uykuda kapanmasını engelleyen bir maske ya da kanülden hava verme prensibiyle çalışan PAP cihazları kullanılır. PAP tedavisinin galibiyet oranı yüksektir ve hasta cihazı kullanabildiği takdirde horlama ve uyku apnesi çare edilir.

Ameliyat her hasta için uygun değil

Ameliyat her hasta için yerinde olmayabilir. Uyku apnesinde ameliyat kararı, hastanın muayene bulguları, anatomik yapısı, uyku apnesinin derecesi, yaşı, kilosu, PAP cihazı kullanıp kullanamaması, diğer hastalıkları, ameliyat olma arzusu gibi böylece çok koşula yan olarak bahşedilen ve üzerinde hassasiyetle durularak alınan bir karardır. Bir Takım hastaların değerlendirilmesinde radyolojik görüntüleme yöntemlerine de başvurulması gerekebilir. Hastaların kurnaz durumda ve uyku sırasında üst hava yollarındaki tıkanma özellikleri bambaşka olabileceğinden, ameliyat için karar vermeden önce hastalara uyku endoskopisi yapılması önerilebilir. Ameliyat kararı verilen hastalarda da öbür ameliyat teknikleri uygulanabilir.

Bir hastada burun ve tat alma ameliyatı gerekliyken, başka bir hastada dil kökü ameliyatı gerekli olabilir. Hafif düzeyde uyku apnesi olan seçilmiş bir takım hastalarda ağız içi aparatlar hastaya yarar sağlayabilir. PAP tedavisini kullanamayan çok ağır derecede uyku apnesi olan bir hastada hem üstteki hem de alt çenenin ameliyatla öne alınması en uygun tedavi yaklaşımı olabilir. Hastanın ihtiyacına kadar aniden pozitif sayıda ameliyat yönteminin benzer seansta veya bambaşka seanslarda uygulanması gerekebilir.