Doç. Dr. Özkan Demirhan, ”Pandemi döneminde akciğer kanseri vakaları arttı”

Akciğer kanseri vakalarındaki artışı değerlendiren Dr. Özkan Demirhan,”Pandeminin birincil başlarında olağan akciğer kanseri vakaları ile karşılaştık. Öksürük, balgamdan kan gelmesi, göğüs ağrısı, halsizlik, kilo kaybı, tırnak yatağında şişme, eklem ağrıları, baş ağrısı, kas ağrıları gibi belirtilerle geldi hastalar. Alışılmış akciğer kanseri belirtilerini gördük yani. Pandemiden sonraki dönemde toraks tomografisi (BT) gündeme geldi. Toraks BT corona virüs taramasında PCR ve antikor-antijen testi birlikte birincil başvurulan teşhis yöntemi haline geldi. O dönemde biz hasta sayısında yükselme görmeye başladık. Bunun nedeni devlet hastanelerinin pandemi hastaneleri olmasına da tabi olabilir diye düşünüyorum. Akciğer kanserli hasta sayısında büyüme gördük, yalnız azıcık iyimser düşünürken yani biz hastaları erken evrede yakalarız diye düşünürken çok ileri safha kanser vakaları gördük. Bu bizi çok şaşırttı. Hiç şikayeti olmayan hastaların beyninde, karaciğerinde, kemiğinde, diğer aleyhinde akciğerindeki metastazlarla karşılaştık. 60 yaş üstü hastalar olağan akciğer kanseri hastaları olmasının yanına diğer hastalar fazla ileri yaşta değillerdi. 40’lı-50’li yaşlarda bile gördük. Tanısal amaçlı yaptığımız girişimlerde hastalarda oran olarak minik hücre dışı akciğer kanseri olgularından eksik olsa da defalarca minik hücreli akciğer kanseri vakaları ile karşılaştık. Bizi şaşırtan sonuçlardan biri de buydu çünkü ufak hücreli akciğer kanserinin bu kadar sık görülmesi  bizi şaşırtmıştı.  Erken safha akciğer kanseri vakalarının sayısı da eksik değildi tabi ama.”dedi.

Covid’in böyle bir durumu tetiklemesi laf konusu mu?

Covid-19’un akciğer kanseri tetikler mi sorusunu Demirhan şöyle açıkladı:” Covid’in bunu tetikleyecepini zannetmiyorum. Covid’le alakası değil. Günümüzde global bir kirlenme var. Yaşadığımız çevre, havanın kirlenmesi, yediğimiz ve içtiğimizin bozulması, stresli ve kuvvet bir hayat sürüyor olmamız, bağışıklığı destekleyemiyor olmamız bunda büyük faktör. Akciğer kanseri erkeklerde prostat kanserinden sonradan en çok görülen kanserlerden. Corona döneminde akciğer kanserini erkeklerde daha fazla gördük. Ancak kadınlarda da azımsanacak durumda değil. Kimisini ameliyat edebildik kimisini edemedik. Göğüs cerrahisi ameliyatlarında rahatsızlık sonrası komplikasyon veya sorunların gelişmesi diğer branşlara kadar daha pozitif görülüyor. Ameliyattan sonra hastanın süper enfeksiyon olma riski var. O birincil zamanlardaki korkulu dönemi geçtikten daha sonra yani yeni standarda geçildiği vakit tüm hastalara mutlaka covid testi yaptık. Zaten tomografisiz ameliyata girmiyoruz ama bu dönemde keza hastayı hem de kendimizi gözetmek için daha büyük itina gösterdik. İlginçtir şimdiye değin ameliyat kararı verilen hastaların hiçbirinde covid testi fazla gelmedi. Yani covid testi artı olup da ameliyatını iptal ettiğimiz hasta olmadı.” 

Akciğer kanseri olan kişilerde covid uzaktan mı duruyor bunun da araştırılması gerekli

 Doç. Dr. Özkan Demirhan açıklamalarına şöyle devam etti. “Akciğer kanseri olan kişilerde covid uzak mı duruyor bunun da araştırılması lazım. Covid ve akciğer kanserine birlikte hiç eşit gelmedik. Bir hastamızdan şüphelendik bakış covid görüntüsüydü çünkü. Radyolojiye konuyu her yerde danıştık çünkü covidde görülen buzlu sırça görüntüsü akciğer kanserinde de görülebiliyor, diğer enfeksiyon hastalıklarında da görülebiliyor. Basit bir viral enfeksiyon, bakteriyel enfeksiyon ya da mantar enfeksiyonunda görülüyor o buzlu cam görüntüsü. Dolayısı ile covidi bunlardan ayırt etmek için deneme ilave ediyoruz. tek başına tomografi ile yetinmiyoruz. Kan testleri (antijen-antikor tesi), PCR denilen boğaz sürüntüsü ve burun sürüntüsü testleri var. Gerçi bu testlerin de negatif gelme ihtimali var. Yüzde 100 tanı için yeterli değil. O cins durumlarda tomografi çekimleri arttı. Fazla fazla tarama yapıldı bu anlamda. Covid en sık akciğeri tuttuğu için ve sistemik tutulum da yaptığı için tomografi tarama yöntemlerinden biri oldu ancak hastayı kliniği ile birlikte değer biçmek gerekiyor.” 

Akciğer kanseri ameliyatından sonra hastalar rutin kontrollerini aksatmamalı

Ameliyat olmuş kişilerin rutin kontrolllerini aksatmaması gereketiğinin önemine değinen Demirhan,”Akciğer kanseri ameliyatından daha sonra hastalara rutin kontrollerini aksatmamalarını özellikle söylüyoruz. Ama bu dönemde bir takım hastalar arayıp kontrole gelmekten çekindiklerini söylüyorlar. Biz de mutlaka güvendikleri bir hastanede kontrollerini yaptırmalarını öneriyoruz. Kontroller olur ya bir iki ay ileri tarihe atılabilir ama bir şikayet söz konusu olması durumunda mutlaka üzerinde durulmalı diye hastaları bilgilendiriyoruz. Şu lahza hastaneler güvenli o yüzden rutin kontrollerini aksatmamaları daha dürüst olacak. Mutlaka maske, mesafe, hijyen kuralına uymaları şartı ile bağlı. Tetkiki de en seri şekilde yaptırıp, oyalanmadan hastaneden çıkmalarını öneriyoruz.” şeklinde konuştu. 

Bu üçlü atlanmamalı: Hareket, D vitamini ve C vitamini…

D vitaminin önemine uyarı çeken Özkan Demirhan,”Özellikle uyuşuk ve güneşsiz kalındığı için pandemi döneminde hastalarıma mutlaka güneşe çıkmalarını öneriyorum. Balkonda, parkta veya evlerinin önünde mutlaka güneşe çıkmalarını öneriyorum. Kendilerini koruyarak hava ile temas etmeleri kayda değer. Dingin kalmamalarını istiyorum. Değişmez oturmamaları gerekir. En fena ihtimalle evde tur atmaları gerekir sık sık. Oturarak veya hereketsiz kaldığı süre beden kendini bırakır ve kan pıhtılaşması denilen derin ven trombozu ve emboli riski artıyor. O yüzden hareket çok kayda değer. Güneş ışınlarına maruz kalınamadığı zamanlarda da düşük dozda D vitamini mutlaka öneriyorum. Günde 5-6 damla şeklinde D vitamini mutlaka öneriyorum. Dengeli besin de çok büyük tartma teşkil ediyor. Bilhassa karbonhidrattan çelimsiz beslenmelerini öneriyorum,  ileri yaştakilerin buna fazla dikkat etmesi gerekir. D vitamininin yanında çinko ve C vitaminini de almalarını öneriyorum. Yeterince meyve ve sebze ağırlıklı beslenen kişilerde C vitaminini zorunlu tutmuyorum.” ifadelerini kullandı.