Hamilelikte pozitif kilo, idrar kaçırmayı tetikliyor!

Gebe kişinin bedeninde hormonal değişikliklere ast olarak ister istemez üriner sistemde de bazı şansın dönmesi yaşandığını gösteren Prof. Dr. Tufan Tarcan, “Bunların başında glomerüler filtrasyon hızındaki artma (böbreklerin idrar üretme kapasitesindeki çoğalma) ve hormonal değişikliğe ast olarak üriner sistemi oluşturan düz kaslarda gevşemeye karşın bir değişim meydana geliyor.” dedi.

Fetüs büyüdükçe fetüsün yaptığı pelvisteki bası, mesane ve üreterlerin fizyolojisini etkilediğine şive yapan Prof. Dr. Tufan Tarcan, “Hamilelikte bunlara alt olarak bazı ürolojik hastalıkları artmış olarak görüyoruz. Bunların başında da idrar yolu enfeksiyonu geliyor. Hem fetüs kadar engellenen böbrek ya da böbrekler idrarı mesaneye iletemediği için hidronefroz adı verilen böbreklerde şişme
ortaya çıkabiliyor. Ek olarak idrar tutmada problemler yaşanabiliyor. İşeme sıklaşmasında ayrıca gelişen idrar miktarı keza de mesanenin genişleyecek yerinin azalması rol oynayabiliyor. İdrar sıklaşıyor çünkü mesanenin genişleyecek yeri azalıyor. Fetüs büyüdükçe mesaneyi öne dürüst itiyor. Bu Nedenle mesanenin mesafesi daralıyor.” açıklamasında bulundu.

Çocukluk çağlarında idrar yolu enfeksiyonu geçirmiş olan kadınlar gebelik sırasında daha sık idrar yolu enfeksiyonu yaşıyorlar

Hamilelik esnasında saptanan her türlü idrar yolu enfeksiyonunun semptomatik olmasa dahi mutlaka tedavi edilmesi gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. Tufan Tarcan, “İdrar yolu enfeksiyonu hamilede çare edilmez ise daha önemli problemlere sebep olabilir. Hamilelikte idrar yolu enfeksiyonu takibi çok manâlı.”
dedi. Çocukluk çağında idrar yolu enfeksiyonu geçiren ve tekrarlayan kadınlarda hamilelik sırasında ürolojik yakınmaların daha sık görüldüğünü ifade eden Prof. Dr. Tufan Tarcan, “Bir gebe kadının özgeçmişinde idrar yolu enfeksiyonu varsa, hamilelikte artan idrar yolu enfeksiyonuna özellikle uyarı etmesi gerekiyor.” diye konuştu.

Böbreklerdeki şişmenin çoğunlukla fetüsün üreter üstüne yaptığı bası sebebiyle ortaya çıktığını söyleyen Prof. Dr. Tufan Tarcan şöyle devam etti: “İdrar kaçırma problemi başlıca hamilelik sonunda kendiliğinden kayboluyor. Ara Sıra böbreğin önünün tıkanması böbrekte ağrıya ya da böbrekte ileri derecede hidronefroz yani böbrek büyümesine yol açabiliyor. Hatta bazen idrar yolu enfeksiyonuyla birleşerek böbrek iltihabına da sebep olabiliyor. Böyle tablolarda böbreğin ürettiği
idrarın rahatlıkla atılabilmesi için üreter stenti adı verilen bir nesil kateteri endoskopik olarak üriner sisteme yerleştiriyoruz. Bu stent bir ucu böbrekte bir ucu mesanede olan yaklaşık 26 ila 30 cm. boyutta silikondan yapılmış bir malzeme. Gövde dışından görülmüyor. Gebelik sonlandıktan daha sonra da bu stenti çekiyoruz. Bu Nedenle bu üreter kateteri hamilelik boyunca böbreğin ürettiği idrarı daha kolay ya da sorunsuz mesaneye iletebilmesini sağlıyor. Bu böbrekteki genişleme daha fazla sağ tarafta oluyor. Çocuğun pozisyonuyla ilgili bir şart bu. Seyrekte olsa sol tarafta da gözükebiliyor.”

Hamilelikte daha önemli bir sorunun da taş hastalığı olduğunu ifade eden Prof. Dr. Tufan Tarcan şöyle konuştu: “Böyle bir tabloda tanısal araçların ve testlerin kullanılmasında fazla titiz oluyoruz. Çünkü bilindiği gibi taş hastalığının tanısında radyolojik yöntemler kullanılıyor. Bilgisayarlı tomografi taş tanısında çok kayda değer bir tabanca lakin gebelik esnasında çocuğun radyasyondan etkilenmemesi nedeniyle göstermek istemiyoruz. Dolayısıyla ultrasonografi gibi radyasyonsuz hamileye ve bebeğe zarar vermeyen radyolojik yöntemlerle olası olduğu değin ilerliyoruz. Taş tanısı konulduğunda fazla gerekli kalmadıkça örneğin böbrekte ileri derece bir problem yaratan bir tablo oluşturmadıysa taşların tedavisinde de konzervatif gitmeye çalışıyoruz. Taş böbreğin önünü tıkıyorsa ya da hastada önemli taş ağrısına yol açıyorsa şüphesiz bu taşa bir şey yerine getirmek gerekiyor. Taşı vücutta bırakarak taşın kenarından ilerletilen üreter kateteri ile taşı by-pass etmek ve bu nedenle ayrıca ağrıları geçmek ayrıca de böbreği gözetmek gebelik sonlanana kadar güvenli bir yöntem oluyor. Fazla seçilmiş vakalarda taşa
karşın cerrahi tedavide yapılabiliyor.”

Hamilelikte idrar sıklığının arttığını ve çocuğun basısına yan olarak pelvik taban üzerinde de gevşemeler görülebildiğini ifade eden Prof. Dr. Tufan Tarcan, “Pelvik organ prolapsusu ve stres tipi idrar kaçırma durumlarını hamilelikte ve gebelik ardından daha sık görüyoruz. Bunlardan korunmak için hastalarımıza tavsiyelerimizin başında aşırı kilo almamaları geliyor. Çünkü ne kadar kilo
alırsa öyle karın içi basıncı artıyor. Bu da pelvik taban üzerine zararlı etki gösteriyor. Dolayısıyla idrar kaçırma ve pelvik organ prolapsusu komplikasyonlarından mümkün olduğu kadar uzaklaşmak için hamilelikte kiloya uyarı edilmeli.” dedi.

Gebelik sırasında özellikle idrar kaçırmaya yatkın olduğunu düşündükleri kadınlara Kegel egzersizlerini mutlaka önerdiklerini belirten Prof. Dr. Tufan Tarcan, “Bunlar pelvik tabanı çalıştıran egzersizler. Böylece pelvik taban kuvvetini artırmayı hedefliyoruz. Gebelik sırasında görülen idrar kaçırmaların bir kısmı geçici oluyor ve gebelik ortadan kaybolduktan daha sonra ortadan kalkabiliyor. Lakin bir kısmı da daimi olabiliyor.” açıklamasında bulundu.

Hamilelere mesane pedini öneriyoruz

Gebelik döneminde geçici idrar kaçırmalarda mesane için özel tasarlanan hijyenik pedlerin çok önemli olduğunun altını çizen Prof. Dr. Tufan Tarcan sözlerini şöyle tamamladı: “Bilhassa minimal idrar kaçıran hastalarda mesane pedlerini kullanıyoruz. Fazla aktif mesanenin tedavisinde kullandığımız ilaçları hamilelikte kullanamıyoruz. Hamilelikte bu ilaçlar kesildiğinde karşımıza bazen daha artmış
aşırı aktif mesane tablosu çıkabiliyor. Bazen de hamilelikte değişen hormonal koşul kendiliğinden aşırı aktif mesaneyi baskılayabiliyor. Gerginlik tipi idrar kaçıranlarda ise hamilelikte herhangi bir cerrahi tedavi laf konusu değil. Onun yerine tekrar Kegel egzersizlerini önemsiyoruz. Bu müşteri idrar kaçırmalara tedbir olarak da yine hijyenik mesane pedlerini öneriyoruz. Yukarıda belirtildiği gibi eğer hastanın daha önce böyle bir idrar kaçırması yahut zaten hamilelik sonrası kendiliğinden kaybolabiliyor.”