Jurnal iyot alımına uyarı edin

Günümüzde iyotlu su, tuz ve ekmek kullanımı doğru iyot yetersizliği ara sıra görülür. bununla birlikte, iyot eksikliği ülkemizin belirli bölgelerinde halen önemli bir millet sağlığı sorunu olmaya devam etmektedir. İyot eksikliği, bütün dünyada en yaygın mikro beslenme yetersizliği nedenleri arasındadır.

“İyotun vücudumuzdaki tek fizyolojik rolü tiroid hormonlarının bir parçasını oluşturmaktır. Dolayısıyla beceriksiz iyot alımı tiroid bezinde fonksiyon bozukluğuna (hipotiroidizm) yol açmaktadır. İyot eksikliği başkaca guatr, zeka geriliği ve yenidoğan bebeklerde artmış ölüm riski ile ilişkilidir’‘ diyen İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Irmak Sayın Alan, açıkladı!

İyot kaynakları; Toprak ve suda değişen oranlarda iyot bulunmaktadır. İyot doğal olarak balık ve deniz ürünlerinin yanı sıra içme suyu ve sebzelerde bulunur. Süt ürünleri, iyot içeren dezenfektanlardan gelen iyot emilimi sebebiyle iyot içerir. Ekmek imalatında kullanılan bir takım hamur oksitleyiciler de iyot içerebilir. Birçok ülkede sofra tuzuna iyot eklenmektedir.

İyot ihtiyacı; Dünya Afiyet Örgütü (WHO) tarafından önerilen jurnal iyot alımı miktarları aşağıdaki gibidir;

– 5 yaşına değin olan bebekler ve çocuklar için günde 90 mcg iyot

– 6 ila 12 yaş arası çocuklar için 120 mcg

– 12 yaş ve üstü çocuklar için jurnal 150 mcg

– Hamilelik ve emzirme döneminde günde 250 mcg: Hamilelerde iyot ihtiyacı yüksektir. Gebelik esnasında şiddetli iyot yetersizliği, fetusta nörolojik gelişimin bozulmasına neden olmaktadır.

Neler yapılmalı

Toplum bazında: En sık kullanılan yöntem sofra tuzlarına iyot eklenmesidir. Diğer alternatifler; iyodize yağ (Lipiodol), iyotlu su ve iyot tabletleri veya damlalardır. Ek olarak, gıdaların iyot açısından zenginleştirme çalışmaları halen devam etmektedir.

Birey bazında: Kişi için iyot uygulamaları içerisinde, her 2-4 hafta aralarında bir potasyum iyodür çözeltisinin ağızdan uygulanması ve 100-300 mcg potasyum iyodür ihtiva eden tabletlerin jurnal verilmesi bulunmaktadır. İkincisi, gebelik ve emzirme döneminde çoğalan iyot ihtiyaçlarını yerine getirmek için önerilen iyot preperatlarının rutin olarak kullanılması olabilir. Ama iyot açısından yeterli ülkelerdeki genel nüfus için, iyot takviyeli gıdalardan (mesela, iyotlu tuz) elde edilene ek olarak iyot takviyesi gerekli değildir.

Hamilelik ve emzirme dönemi: Dünya Sıhhat Örgütü, hamilelik ve emzirme döneminde jurnal 250 mcg iyot alımını önermektedir.Oysa hipotiroidizm tedavisi için levotiroksin kullanan kadınlarda iyot takviyesi zorunlu değildir. Sigara dumanında bulunan tiyosiyanat anne sütü ile iyotun taşınmasını engellediği için anne sütünün iyotunu azaltır. bu nedenle hamilelik ve emzirme döneminde sigaranın bırakılması önemlidir.

Eksik iyot alımının yanına, aşırı iyot alımının da tiroid hastalığına yol açabileceği bilinmektedir. Bu durum özellikle tiroid bezi fonksiyon bozukluğu olan hastalarda daha belirgindir. Mesela, endemik guatr ve iyot eksikliği olan hastalarda, iyot uygulaması tiroid hormonu üretimini aniden yükseltebilir ve hipertiroidi oluşturabilir. Tersine, Hashimoto tiroiditli hastalarda iyot uygulaması hipotiroidiye yol açabilir ya da hipotiroidiyi kötüleştirebilir. İyot eksikliği önemli bir ahali sağlığı problemidir. Oysa son dönemde ülkemizde de yürütülen incelemeler ile iyot eksikliği ve ilişkili komplikasyonlar önlenmeye çalışılmaktadır.