Zayıf kalmanın yeni yolu: Dopamin diyeti

Bilimsel otoritelerin tahminine göre birkaç sene içerisinde Dünya nüfusunun yaklaşık olarak yarısı obez olacak. Obezitenin oluşumu ve tedavisi ile ilgili bilimsel araştırmalar son çabukluk devam ediyor. Bu araştırmaların sonuçlarına kadar beyinden salgılanan dopamin seviyelerini yükseltecek beslenme programı, kuvvetsiz kalmanın bir yolu.

Dopamin, beynimizde sinir iletimi sağlayan en kayda değer iletici salgılardan biri. Genelde yemek yemek yerken, cinsel ilişkide, çalışma yaparken, dans ederken ve kişinin eğlendiği aktivitelerde daha artı salgılanıyor. Dopaminin yetkisiz salgılanması durumunda; konsantrasyonda güçlük, uykusuzluk, takâtsizlik, aksiyete, yemek yemek yemeğe akıntı, gece yeme sendromu gibi sorunlar ortaya çıkıyor. Çünkü dopamin vücutta konsantrasyon, odaklanma, öğrenme, yaratıcılık, uyarı gibi unsurlardan sorumlu. bununla birlikte beyinde enerji üretimi, şehvetli yoklama ve hareket kontrolü üstünde de etkileri olduğu biliniyor. Dopamin seviyeleri düştüğünde iştah artışı gözleniyor. Yapılan bilimsel çalışmalarda, doyma duygusunun dopamin seviyeleri ile ciddi alakalı olduğu ortaya kondu.

Alkol, sigara, kafein ve şeker tüketiminin vücudumuzda dopamin seviyelerini etkilediği biliniyor. Sigarayı bırakan şahısların yemeğe yönelmelerinin bir sebebi de bu. Nikotin ile yemek yemek dopamin seviyelerini eşdeğer etkiliyor. Nikotin yoksunluğu yüzünden düşen dopamin seviyesinin artması için kişi yemeye yöneliyor. Fazla yiyen kişilerde de durum aynı. Tıka basa yemek yemek yeme durumu uzun zaman devam ettiğinde, beyinde dopamin aktivitesi azalmaya başlıyor, bunun sonucunda tokluk hissi daha kısa sürmeye başlıyor ve kişi tıka basa yemek yemek yeme döngüsünde takılı kalıyor. Eğer sizde son bir hafta içinde en az iki defa gece kendinizi buzdolabının önünde bulduysanız ve tıka basa yemek yediyseniz dopamin seviyelerinizde dengesizlik söz konusu olabilir.

Yüksek dopamin seviyesini temin etmek yemek yeme isteğini bastırır ve tokluk süresini uzatır. Vücutta dopamin salgısını arttırmak için, L-tirozin amino asidini besin de yüksek tutmak gerekir. Bu madde, bir çeşit protein yapı taşıdır ve tavuk, ördek, fasulye, peynir, yulaf, bitter çikolata, hardal otu, alg, deniz börülcesinde daha yüksek miktarlarda bulunur.

L-tirozini takviye olarak kullanmanın da açlığı önlemede ve iştahı azaltma da etkisi olduğu düşünülmektedir. Günde 500-1000 mg arası yaklaşık 4 hafta uyumlu olarak L-tirozin alımının yeme dürtüsünü azalttığı bilimsel incelemeler ile ortaya koyulmuştur. Lakin bu desteği kullanmadan önce doktorunuza danışmanızda menfaat var.

Yapılan bilimsel incelemeler, balık yağının dopamin sentezinde kayda değer etkileri olduğunu kanıtlamış durumda. Bilhassa omega-3 yağ asitlerinin bu etkiye sahip olduğu biliniyor. En kaliteli omega-3 kaynağı balık. Semizotu ve fındık, badem ve ceviz de bitkisel omega-3 kaynakları. Bu besinlerde dopamin diyetinde bulunması gereken besinler aralarında yer alıyor.

DOPAMİN DİYETİ İÇİN ÖRNEK YEMEK LISTESI

(Bu yemek listesi; 25-35 yaş arası, hiçbir afiyet sorunu olmayan, maddi aktivite düzeyi orta kadınlar için misal olarak verilmiştir. Beslenme programı parmak izi gibidir, yalnızca şahsi düzenlenmelidir.)

KAHVALTI: 1 su bardağı yarım yağlı süt

6 yemek kaşığı yulaf ezmesi

Ara-1: 15 adet fındık ya da 12 adet badem ya da 3 adet tam ceviz

ÖĞLE: 1 porsiyon tavuk sote veya ızgara tavuk ya da ördek eti

Yoğurtlu semizotu salatası

2 dilim tam buğday ekmeği

Ara-2: 1 adet tost (bol beyaz peynirli, tam tahıllı ekmeğe, yağsız)

AKŞAM: 1 adet ızgara balık

4 yemek kaşığı zeytinyağlı deniz börülcesi

Mevsim salata (1 tatlı kaşığı zeytinyağı ile)

4 yemek kaşığı dolusu fırında patates ezmesi

Gece: 1 porsiyon meyve

20 gram bitter çikolata

Beslenme Uzmanı ve Hayat Koçu
Gizem ŞEBER