Aslında vegan mısınız

“Vegan gıda, hayvansal besinleri ayrıntılarıyla hayatınızdan çıkarttığınız bir beslenme şeklidir” diyen Beslenme Uzmanı Emel Terzioğlu Arslan, bu beslenme tarzı ile ilgili bilinmesi ve uyarı edilmesi gerekenleri anlatıyor.

Vegan mı, vejeteryan mı

Veganlık, ülkemizde daha yaygın olan ve daha fazla bilinen vejeteryanlık ile karıştırılsa da fiilen arasında manâlı farklar bulunuyor. Vejeteryan gıda tarzında da veganlıkta olduğu gibi hayvansal gıdalar tüketilmiyor ama bu tarzı benimsemiş kişilerin hepsi aynı şekilde beslenmiyor. Bazıları et, balık, tavuk yemezken süt ürünleri veya yumurta gibi hayvansal gıdaları tüketebiliyor. Vegan gıda tarzında ise bal dahil hiçbir hayvansal gıda şüphesiz tüketilmiyor. Doğrusu vegan beslenen bireyler sadece gıda alışkanlıklarını değiştirmiyorlar. aynı zamanda hayvan sömürüsüne neden olan her türlü tüketimi reddediyorlar. Yani veganlığın temelinde sağlıklı gıda, çevreyi koruma veya dini inanışlar gibi nedenler olsa da en önemli nedeni hayvanlara olan hürmet gibi görünüyor.

Veganlar için protein kaynakları

Veganlar bitkisel kaynaklı tüm gıdaları tüketebiliyorlar. Bu gıda tarzında en fazla merak edilen bu bireylerin protein ihtiyaçlarını nasıl karşıladığı oluyor. Fiilen protein ihtiyaçlarını karşılamaları sanıldığı dek zorlama yok. Özellikle bezelye, fasulye, nohut, mercimek ve soya ürünleri gibi kuru baklagiller ile tofu, fıstık ezmesi, kaju ve diğer yağlı tohumlar tüketebilecekleri iyi protein kaynakları. Hem esmer pirinç, yulaf ezmesi, kinoa, chia tohumu ve bulgur gibi bütün tahıllar da vegan beslenenler için iyi birer protein kaynağı.

Bunlara dikkat

Vegan beslenme tarzını benimsemiş kişilerin bir takım noktalara uyarı etmesi gerekiyor. Veganlar hayvansal kaynaklı gıdaları (özellikle et) tüketmedikleri için B12 vitamini ve demir gibi mikro beslenme öğeleri açısından zaman zaman eksiklik yaşayabilirler. böylece belirtilmiş aralıklarla kan tahlili yaptırıp bu vitamin ve mineraller açısından destek almaları gerekebilir. Hem süt ve ürünlerini de tüketmedikleri için tatmin edici kalsiyum da alamıyorlar. böylece birçok vegan osteoporoz riski ile karşı karşıya kalabilir. Bir Takım dönemlerde kalsiyum açısından da takviyeye ihtiyaç duyabilirler.

“Vegan beslenme daha sağlıklıdır” diyemeyiz

Veganlar meyve, sebze, tam tahıllılar gibi lifli gıdalarla ve bitkisel proteinlerle beslendikleri için bağışıklık sistemleri epeyce güçleniyor. Yapılan bir takım çalışmalar da vegan besin tarzının sıhhat üzerine birçok olumlu etkisinin olabileceğini gösteriyor. Özellikle yürek-damar hastalıkları öncelikle olmak üzere hipertansiyon, obezite, şeker hastalığı ve bir takım kanser türleri vegan beslenenlerde vegan olmayanlara oranla daha az görülüyor. Fakat tüm bunlar vegan beslenmenin çok dinç olduğu anlamına da gelmiyor. Sonuçta bu gıda türünden birçok yiyecek beslenmeden çıkarıldığı için vegan beslenenler mutlaka dönem dönem sıhhat kontrollerini yaptırmalı ve beslenme öğelerini yeterli alıp almadığını peşine düşüp takip etmelidir.